Hesperian Health Guides

ស្ត្រីទាំងអស់មានសិទ្ធិទទួលបានសុខភាពល្អ

នៅក្នុងជំពូកនេះ ៖

ស្ត្រីទាំងអស់មានសិទ្ធិទទួលបានសុខភាពល្អ។ ការថែទាំសុខភាពសម្រាប់ស្ត្រីចែកចេញជាដំណាក់កាលផ្សេងៗនៃជីវិត ចាប់ពីវ័យជំទង់ រហូតដល់វ័យចំណាស់។ វាសំដៅដល់ការថែទាំបំពេញគ្រប់តម្រូវការទាំងអស់របស់ស្ត្រី មិនថានាងកំពុងសកម្មខាងផ្លូវភេទ ឬកំពុងមានផែនការយកកូននោះទេ។ អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ដែល “ការថែទាំសុខភាពស្ត្រី” មានន័យលើសពីសេវាថែទាំសុខភាពមាតាបន្តិចបន្តួច ដែលរួមមានដូចជាការពិនិត្យផ្ទៃពោះ និងសម្រាលប៉ុណ្ណោះ។ សេវាទាំងនេះគឺជាសេវាចាំបាច់ ប៉ុន្តែពួកវាបំពេញបានតែផ្នែកមាតុភាពដែលផ្នែកមួយនៃតម្រូវការសុខភាពរបស់ស្ត្រីប៉ុណ្ណោះ។

សិទ្ធិទទួលបានសុខភាពល្អមានន័យលើសពីការថែទាំសុខភាពល្អទៅទៀត។ វាក៏មានន័យផងដែរថា លក្ខខណ្ឌរស់នៅ និងធ្វើការ (ទាំងនៅផ្ទះ និងគ្រប់ទីកន្លែងដែលពួកគេធ្វើដំណើរទៅ) របស់ស្ត្រី គួរការពារ ជាជាងធ្វើឲ្យចុះខ្សោយ ឬគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាពរបស់ពួកគាត់។ មានគ្លីនិកដែលអាចតឆ្អឹងបាក់គឺមិនគ្រប់គ្រាន់នោះទេ ប្រសិនបើស្ត្រីរស់នៅរាល់ថ្ងៃជាមួយនរណាម្នាក់ដែលតែងតែវាយដំគាត់។ ការអប់រំអំពីជំងឺកាមរោគគឺជាធាតុផ្សំដ៏សំខាន់មួយនៃសុខភាពស្ត្រី ប៉ុន្តែវាមិនសូវផ្តល់សារប្រយោជន៍ទេ ប្រសិនបើស្ត្រីមិនមានសិទ្ធិបញ្ចេញយោបល់នៅក្នុងជីវិតផ្លូវភេទរបស់គាត់។ ការព្យាបាលជំងឺហឺតអាចជួយសង្គ្រោះជីវិត ប៉ុន្តែមនុស្សជាច្រើននឹងដកដង្ហើមកាន់តែស្រួល និងមានសុខភាពកាន់តែប្រសើរឡើង ប្រសិនបើរោងចក្រមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យបញ្ចេញជាតិពុលទៅក្នុងខ្យល់ និងទឹក។

women and children sitting outside a group of shacks.

សព្វថ្ងៃ មានការរីកចម្រើនខ្លាំងជាច្រើននៅក្នុងវិស័យវេជ្ជសាស្ត្រ និងការព្យាបាលកែលម្អបញ្ហាសុខភាពស្ត្រី ប៉ុន្តែមនុស្សរាប់លាននាក់នៅតែបន្តរងគ្រោះពីជំងឺដែលអាចបង្ការ និងព្យាបាលបាន។ មូលហេតុដោយផ្នែកនៃបញ្ហានេះគឺដោយសារអ្នកមានឥទ្ធិពលផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយ ផ្តល់អាទិភាពទៅលើតម្រូវការរបស់អ្នកមានអំណាច និងទ្រព្យសម្បត្តិ។ ប្រជាជនដែលមានអំណាចនិងធនធានតិចតួច គឺជាអ្នកដែលខាតបង់ ដែលជារឿយៗគឺសុខភាពរបស់ពួកគេ។ ការធ្វើសកលភាវូបនីយកម្មសាជីវកម្មបានបង្កឲ្យមានវិសមភាពធ្ងន់ធ្ងរ ជាកត្តាដែលបណ្តាលឲ្យមនុស្សរាប់លាននាក់គ្មានធនធានដែលពួកគេត្រូវការដើម្បីអាចរស់នៅប្រកបដោយសុខភាពល្អបាន។ គោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចដែលតាក់តែងឡើងដោយពួកអ្នកមាន និងអ្នកមានអំណាចបង្ខំឲ្យរដ្ឋាភិបាលកាត់បន្ថយការចំណាយលើសេវាសុខភាពព អប់រំ និងសង្គមកិច្ច ខណៈដែលភាគច្រើននៃប្រជាជននៅលើពិភពលោកដែលកំពុងរស់នៅក្នុងភាពក្រីក្រ ខ្វះអនាម័យជាមូលដ្ឋាន អាហារូបត្ថម្ភ និងសេវាថ្នាំពេទ្យ ពិតជាត្រូវការការបន្ថែមចំណាយលើសេវាទាំងនេះ មិនមែនការកាត់បន្ថយដូច្នោះទេ។ ស្ត្រីដែលជារឿយៗត្រូវបានគេបដិសេធមិនផ្តល់សិទ្ធិមូលដ្ឋានដោយគ្រាន់តែដោយសារពួកគេជាស្ត្រី គឺជាក្រុមប្រជាជនដែលក្រីក្រជាងគេបំផុត ហើយសុខភាពរបស់ពួកគេកាន់តែទទួលរងការគំរាមកំហែងពីគោលនយោបាយសកលទាំងនេះ។

a crowd of men and women marching while holding signs.
ការទទួលបានសុខភាព និងសុខុមាលភាពក្នុងកម្រិតខ្ពស់បំផុតតាមដែលអាច គឺជាសិទ្ធិមនុស្សជាមូលដ្ឋានមួយ ដោយមិនគិតពីពណ៌សម្បុរ ជនជាតិ ភេទ អាយុ ពិការភាព ទំនោរផ្លូវភេទ សាសនា ថ្នាក់ ឬវណ្ណៈឡើយ

ព័ត៌មាន និងសកម្មភាពនៅក្នុងសៀវភៅនេះអាចជួយអ្នក គ្រួសារអ្នក និងសហគមន៍របស់អ្នកធ្វើការកែលម្អសុខភាពនៅកម្រិតមូលដ្ឋាន និងប្រឈមមុខតទល់នឹងកម្លាំងសង្គមធំៗដែលបង្កផលប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិរបស់ស្ត្រីក្នុងការទទួលបានសុខភាពល្អ។ អ្នកអាចប្រើប្រាស់សៀវភៅនេះជាជំនួយក្នុងការបង្កើតយុទ្ធនាការ និងយុទ្ធសាស្ត្រនៅក្នុងសហគមន៍របស់អ្នកដើម្បីតទល់ និងផ្លាស់ប្តូរលក្ខខណ្ឌទាំងនេះ។ អ្នកនឹងបានឃើញថា អ្នកមិនមែនឯកោតែម្នាក់ឯងនោះទេ ពីព្រោះអ្នកគឺជាសមាជិកម្នាក់នៃចលនាជាសកលដ៏ធំមួយដែលគិតគូអំពីសុខភាពស្ត្រី និងលើកកម្ពស់សិទ្ធិទទួលបានសុខភាពល្អសម្រាប់មនុស្សគ្រប់រូប។

ការដោះស្រាយមូលហេតុជាឫសគល់

សុខភាពល្អមិនមែនមានន័យត្រឹមតែគ្មានជំងឺនោះទេ។ សុខភាពល្អសំដៅដល់សុខុមាលភាពខាងរាងកាយ ផ្លូវចិត្ត និងស្មារតីរបស់ស្ត្រី។ សុខភាពស្ត្រីរងការប៉ះពាល់មិនមែនត្រឹមតែពីរបៀបដែលរាងកាយរបស់នាងត្រូវបានបង្កើតឡើងនោះទេ ប៉ុន្តែពីលក្ខខណ្ឌសង្គម វប្បធម៌ និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់នាងផងដែរ។

ការកែលម្អសុខភាពស្ត្រីសំដៅដល់ការដោះស្រាយ “មូលហេតុឫសគល់” នៃសុខភាពដែលឈឺ រួមបញ្ចូលទាំងភាពក្រីក្រ វិសមភាពយេនឌ័រ ពូជសាសន៍ និងទម្រង់នៃអំពើជិះជាន់ផ្សេងៗទៀតផងដែរ។ ខណៈដែលសុខភាពបុរសក៏រងការប៉ះពាល់ពីកត្តាទាំងនេះ ស្ត្រីគឺជាក្រុមដែលទទួលរងការប្រព្រឹត្តខុសពីបុរស។ ជាធម្មតា ស្ត្រីមានអំណាចតិច និងឋានៈទាបជាងបុរសនៅក្នុងគ្រួសារ និងសហគមន៍។ វិសមភាពជាមូលដ្ឋាននេះមានន័យថា៖

  • មានស្ត្រីច្រើនជាងបុរសដែលរងគ្រោះពីកង្វះការទទួលបានធនធានផ្សេងៗ ដូចជា ប្រាក់កាស អាហារ ដីធ្លី និងការបម្លាស់ទី។
  • មានស្ត្រីច្រើនជាងបុរសដែលត្រូវបានបដិសេធមិនផ្តល់ការអប់រំ និងជំនាញដើម្បីគាំទ្រ និងការពារខ្លួនពួកគេ។
  • មានស្ត្រីច្រើនជាងបុរសដែលខ្វះលទ្ធភាពទទួលបានព័ត៌មាន និងសេវាសុខភាពសំខាន់។
  • មានស្ត្រីច្រើនជាងបុរសដែលខ្វះអំណាច និងសមត្ថភាពគ្រប់គ្រងលើជីវិតរបស់ពួកគេ និងសេចក្តីសម្រេចចិត្តទាក់ទងនឹងការថែទាំសុខភាពជាមូលដ្ឋាន។
  • ស្ត្រីក្រីក្រ ស្ត្រីស្បែកខ្មៅ ស្ត្រីចំណាកស្រុក និងស្ត្រីពីក្រុមជនជាតិភាគតិចរឹតតែជួបប្រទះបញ្ហាប្រឈមច្រើនជាងស្ត្រីដទៃទៀត។

ទស្សនៈទូលំទូលាយនេះអាចជួយអ្នកឲ្យស្វែងយល់ និងធ្វើការដើម្បីផ្លាស់ប្តូរ “មូលហេតុឫសគល់” នៃបញ្ហាសុខភាពមិនល្អរបស់ស្ត្រី។ មូលហេតុឫសគល់គឺជាកត្តានានាដែលជះឥទ្ធិពលទៅលើសុខភាពរបស់ស្ត្រី។ កត្តាទាំងនេះអាចនឹងមើលមិនឃើញ ប៉ុន្តែក៏ដូចជាឫសដើមឈើដូច្នេះដែរ ពួកវាមានសារៈសំខាន់ក្នុងការលើកកម្ពស់ជីវិត និងសុខុមាលភាព។

a tree that looks unhealthy.

ដូចគ្នានឹងដើមឈើដែលគេមិនស្រោចទឹកឬដាក់ដីដែលមានជីជាតិល្អផងដែរ ស្ត្រីដែលមានអំណាចតិចនិងឋានៈទាបនៅក្នុងគ្រួសារនិងសហគមន៍ ក៏មិនអាចមានសុខភាពល្អ និងរឹងមាំបានដែរ។ "'

សុខភាពស្ត្រីគឺជាបញ្ហាមួយរបស់សហគមន៍

a woman speaking.
ខណៈដែលអ្នកកំពុងស្តាប់ស្ត្រីចែករំលែករឿងរ៉ាវរបស់ពួកគេ នោះអ្នកនឹងបានឃើញថា បញ្ហាសុខភាពរបស់ស្ត្រីគឺសឹងតែមិនមែនជាបញ្ហារបស់នាងតែម្នាក់ឯងនោះទេ។ សុខភាពស្ត្រីគឺជាបញ្ហាមួយរបស់សហគមន៍!
នៅពេលអ្នកធ្វើការដោះស្រាយមូលហេតុឫសគល់នៃសុខភាពមិនល្អសម្រាប់ស្ត្រី នោះគ្រប់គ្នាដែលរួមទាំងស្ត្រី គ្រួសាររបស់នាង និងសហគមន៍ទាំងមូលនឹងទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍។ ស្ត្រីដែលមានសុខភាពល្អមានឱកាសប្រើប្រាស់សក្តានុពលរបស់នាងអស់ពីលទ្ធភាព។ នាងអាចសម្រេចចិត្តពីរបៀបរស់នៅរបស់នាងដោយខ្លួនឯង និងធ្វើការដើម្បីសម្រេចនូវគោលដៅផ្ទាល់ខ្លួនរបស់នាង។ នាងអាចរួមចំណែកជាមួយសហគមន៍របស់នាងតាមវិធីដែលនាងជ្រើសរើស ហើយនាងអាចទទួលបានធនធានដែលនាងត្រូវការដើម្បីកសាងគ្រួសារដ៏មានសុភមង្គលមួយ ប្រសិនបើនាងចង់បាន។ ការផ្តល់សិទ្ធិទាំងនេះដល់ស្ត្រីគ្រប់រូបគឺមានសារៈសំខាន់ចំពោះខ្លួននាងផ្ទាល់ ប៉ុន្តែកាន់តែផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ច្រើនថែមទៀតសម្រាប់គ្រប់គ្នាដែលនៅជុំវិញនាង។
a tree showing the roots of women's health, such as access to education and equal treatment, and branches labeled with ways that women's health benefits the community.
ពីព្រោះថា ប្រសិនបើស្ត្រីត្រូវបានចាត់ទុកជាពលរដ្ឋលំដាប់ថ្នាក់ទីពីរ នោះសង្គមទាំងមូលនឹងបាត់បង់នូវអ្វីដែលពួកនាងអាចផ្តល់ឲ្យបាន រួមមានដូចជា ភាពឆ្លាតវៃ ភាពច្នៃប្រឌិត និងការចូលរួមជួយសង្គមឲ្យអភិវឌ្ឍទៅមុខ។

សៀវភៅនេះនឹងជួយអ្នកស្វែងរកបាននូវវិធីដែលមានលក្ខណៈកាន់តែទូលំទូលាយ កាន់តែគ្រប់តថភាព និងកាន់តែជាក់ស្តែងដើម្បីលើកកម្ពស់សុខភាពស្ត្រី និងសុខភាពសហគមន៍ទាំងមូល។ ខណៈដែលអ្នកដោះស្រាយលក្ខខណ្ឌដែលធ្វើឲ្យស្ត្រីបាត់បង់សុខភាពល្អ នោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់អ្នកនឹងជួយផ្លាស់ប្តូរឫសគល់នៃបញ្ហាជាមួយនឹងឫសគល់ដែលគាំទ្រឲ្យមានសុខភាពល្អសម្រាប់ស្ត្រីគ្រប់រូប។



ទំព័រ​នេះ​ត្រូវ​បាន​​ធ្វើ​​បច្ចុប្បន្នភាព៖ ២៧ មិថុនា ២០១៨