Hesperian Health Guides
តើមេរោគនិងដង្កូវឆ្លងរាលដាលយ៉ាងដូចម្តេច
វិគី ព័ត៌មាន សុខភាព > សៀវភៅណែនាំសម្រាប់សហគមន៍ស្តីអំពីសុខភាពបរិស្ថាន > ៥. បញ្ហាសុខភាពដែលបង្កឡើងដោយ ទឹកគ្មានសុវត្ថិភាព > តើមេរោគនិងដង្កូវឆ្លងរាលដាលយ៉ាងដូចម្តេច
- ការពារប្រភពទឹក និងប្រើប្រាស់ទឹកស្អាត សម្រាប់ផឹកនិងលាងសម្អាត។ ត្រូវបន្សុទ្ធទឹកមុនប្រើប្រាស់ លុះត្រាតែអ្នកបានដឹងថាទឹកនោះមានសុវត្ថិភាព។
- ត្រូវលាងដៃជានិច្ចបន្ទាប់ពីប្រើប្រាស់បង្គន់ និងមុនពេលរៀបចំអាហារ។ ប្រើប្រាស់ទឹកស្អាត និងសាប៊ូប្រសិនបើមាន។ ប្រសិនបើគ្មានសាប៊ូ ត្រូវប្រើខ្សាច់ស្អាត ឬផេះ។ កាត់ក្រចកឲ្យខ្លី។ នេះក៏អាចជួយរក្សាដៃឲ្យស្អាតដែរ។
- ប្រើប្រាស់បង្គន់។ មធ្យោបាយនេះអាចធ្វើឲ្យមេរោគនិងដង្កូវ មិនអាចប៉ះពាល់ជាមួយមនុស្ស។ ប្រសិនបើគ្មានបង្គន់ទេ ជាការល្អត្រូវបន្ទោរបង់លាមកនៅកន្លែងឆ្ងាយពីប្រភពទឹក ឬនៅកន្លែងដែលមនុស្សឬសត្វមិនអាចប៉ះពាល់បាន។ យកដីកប់លាមក ដើម្បីកុំឲ្យរុយរោម។
![illustration of the below: cooking pot boiling.](https://pool.hesperian.org/w/images/thumb/2/2e/EHB_Ch5_Page_57-3.png/100px-EHB_Ch5_Page_57-3.png)
- ប្រើប្រាស់មធ្យោបាយស្អាតនិងមានសុវត្ថិភាពក្នុងការរៀបចំនិងរក្សាទុកម្ហូបអាហារ។ លាងសម្អាតផ្លែឈើនិងបន្លែ ឬចម្អិនឲ្យបានល្អមុនពេលបរិភោគ។ គួរយកអាហារដែលសេសសល់ពីការបរិភោគ ទៅឲ្យសត្វស៊ី ឬក៏ចាក់វាចូលទៅក្នុងរណ្តៅជីកំប៉ុស ឬចាក់ចូលក្នុងបង្គន់។ ចោលម្ហូបដែលផ្អូម, ដាក់សាច់និងគ្រឿងសមុទ្រឲ្យដាច់ពីអាហារដទៃទៀត, និងត្រូវប្រាកដថាសាច់ ស៊ុត និងត្រីត្រូវបានចម្អិនយ៉ាងល្អមុននឹងបរិភោគ។ លាងសម្អាតចានក្បាន ជ្រុញ និងឧបករណ៍ប្រើប្រាស់ដទៃទៀតជាមួយទឹកនិងសាប៊ូក្រោយពីប្រើប្រាស់វារួច ហើយហាលថ្ងៃវាឲ្យស្ងួតល្អ ប្រសិនបើអាច។
- ការពារសត្វចិញ្ចឹមឲ្យនៅឆ្ងាយពីអាហារក្នុងផ្ទះ និងប្រភពទឹកក្នុងសហគមន៍។
- ពាក់ស្បែកជើង ដើម្បីកុំឲ្យដង្កូវចូលតាមជើង។
- ដាក់អន្ទាក់សត្វរុយ និងគ្របម្ហូបអាហារដើម្បីបង្ការកុំឲ្យរុយចម្លងមេរោគ។ បង្គន់ដែលបង្ឃាំងសត្វរុយ ឬបញ្ឈប់ការលូតលាស់របស់វា ក៏អាចជាជំនួយផងដែរ។
មាតិកា
របៀបធ្វើអន្ទាក់សត្វរុយដោយប្រើដបជ័រ
![fly trap on the ground.](https://pool.hesperian.org/w/images/thumb/e/e2/Es_EHB_Ch5_Page_57-6.png/100px-Es_EHB_Ch5_Page_57-6.png)
- ១. កាត់ផ្នែកខាងលើនៃដបជ័រចេញ។
- ២. កាត់ផ្នែកខាងលើនៃដបជ័រចេញ។ភ្ជាប់ខ្សែលួសទៅដបជ័រសម្រាប់កាន់។
- ៣. កាត់ផ្នែកខាងលើនៃដបជ័រចេញ។ដាក់នុយផ្អែម ដូចជាស្ករ ផ្លែឈើ ទៅក្នុងដប។
- ៤. កាត់ផ្នែកខាងលើនៃដបជ័រចេញ។ដាក់ក្បាលដបដែលកាត់ចេញចូលបញ្ជ្រាស់មកវិញ។
- ៥. កាត់ផ្នែកខាងលើនៃដបជ័រចេញ។សត្វរុយនឹងហើរចូល តែមិនអាចហើរចេញបានទេ។
- ៦. កាត់ផ្នែកខាងលើនៃដបជ័រចេញ។នៅពេលដបពេញ ចាក់វាចូលទៅក្នុងបង្គន់ ឬរណ្តៅជីកំប៉ុស។ ត្រូវប្រាកដថារុយទាំងអស់នោះងាប់ហើយ មុននឹងចាក់វាចេញ។
ដើម្បីកាត់បន្ថយចំនួន, ៉សូមព្យួរអន្ទាក់ក្បែរបង្គន់និងកន្លែងដលរៀបចំអាហារ។
ការលាងសម្អាតដៃ
![A man washes his hands under a tap.](https://pool.hesperian.org/w/images/thumb/f/f2/EHB_Ch5_Page_58-1.png/180px-EHB_Ch5_Page_58-1.png)
វិធីល្អបំផុតក្នុងការបង្ការបញ្ហាសុខភាពពីមេរោគនិងដង្កូវ គឺការលាងសម្អាតដៃជាមួយសាប៊ូនិងទឹក ក្រោយពេលបន្ទោរបង់លាមក ឬក្រោយពេលលាងសម្អាតគូថកុមារ, និងមុនពេលរៀបចំអាហារ ផ្តល់អាហារដល់កុមារ ឬបរិភោគអាហារ។
រៀបចំដាក់ប្រភពទឹកដែលស្អាតនៅក្បែរផ្ទះរបស់អ្នក ដើម្បីងាយលាងដៃ។ ប៉ុន្តែការលាងដៃជាមួយទឹកតែមួយមុខ គឺមិនទាន់មានប្រសិទ្ធិភាពគ្រប់គ្រាន់នៅឡើយទេ។ គួរប្រើសាប៊ូដើម្បីសម្អាតភាពកខ្វក់និងមេរោគ។ ប្រសិនបើគ្មានសាប៊ូទេ អាចប្រើខ្សាច់ ឬផេះ។
ត្រដុសដៃចូលគ្នាជាមួយសាប៊ូ រួចស្រោចទឹកពីក្បាលស្នប់ ឬក្បាលរូប៊ីណេ ឬក្បាលស្រោចទឹកច្នៃ។ ប្រសិនបើគ្មានទឹករូប៊ីណេទេ អាចប្រើចានលាងសម្អាតឬផ្តិល។
![A woman shakes water from her hands.](https://pool.hesperian.org/w/images/thumb/d/d2/EHB_Ch5_Page_58-2a.png/180px-EHB_Ch5_Page_58-2a.png)
ត្រដុសសាប៊ូ (ត្រដុសខ្សាច់ ឬផេះ) ពេញសព្វដៃរបស់អ្នក ហើយរាប់ឲ្យបាន៣០ដងក្នុងពេលត្រដុស។ បន្ទាប់មកត្រដុសដៃរបស់អ្នកចូលគ្នាពីខាងក្រោមទឹកហូរ ដើម្បីលាងជម្រះឲ្យអស់សាប៊ូ។ សម្ងួតជាមួយក្រណាត់ស្អាត ឬហាលដៃក្នុងខ្យល់ឲ្យស្ងួត។
ក្បាលស្រោចទឹកច្នៃ ៖ ប្រដាប់លាងសម្អាតដៃដ៏សាមញ្ញ
ក្បាលស្រោចទឹកច្នៃអាចឲ្យអ្នកលាងសម្អាតដៃដោយប្រើទឹកតិចបំផុត។ ហើយវាក៏អាចឲ្យអ្នកប្រើប្រាស់ដៃទាំង២ត្រដុសចូលគ្នាក្នុងពេលទឹកកំពុងហូរទៅលើដៃទាំងពីរ។ ក្បាលស្រោចទឹកច្នៃនេះផលិតឡើងពីសម្ភារៈដែលមានស្រាប់ និងអាចដាក់នៅកន្លែងណាក៏បានតាមដែលត្រូវការលាងដៃ, ឧទាហរណ៍នៅក្បែរចង្ក្រានដាំស្ល នៅក្នុងបង្គន់ ឬនៅផ្សារ។
វិធីបង្កើតក្បាលស្រោចទឹកច្នៃពីប្លាស្ទិក
ដើម្បីបង្កើត អ្នកត្រូវការ ១.) ដបប្លាស្ទិកដែលមានក្បាលមួល(ប្រភេទភេសជ្ជៈសូដាម្យ៉ាង) និង ២.) បំពង់បឺត ឬបំពង់ប៊ិច ឬបំពង់តូចរឹងផ្សេងទៀត។
![soda bottle.](https://pool.hesperian.org/w/images/thumb/b/bf/EHB_Ch5_Page_58-3.png/40px-EHB_Ch5_Page_58-3.png)
![straw.](https://pool.hesperian.org/w/images/thumb/c/ca/EHB_Ch5_Page_58-4.png/50px-EHB_Ch5_Page_58-4.png)
- ១. លាងឲ្យស្អាត។
- ២. យកដែកក្តៅចោះប្រហោងតូចមួយនៅផ្នែកខាងក្រោមដប។
- ៣. ប្រសិនបើអ្នកគ្មានបំពង់បឺត គួរសម្អាតផ្នែកខាងក្នុងរបស់បំពង់ប៊ិច, កាត់ផ្នែកស្តួចចេញ។ ហើយដាក់វាតាមប្រហោងដែលបានចោះ។ បំពង់បឺតគួរតែដាក់ឲ្យបានតឹងណែនល្អនឹងប្រហោង។
|
|