អ្វីទៅដែលធ្វើឲ្យទឹកក្លាយជាគ្មានសុវត្ថិភាព?

វិគី ព័ត៌មាន សុខភាព > សៀវភៅណែនាំសម្រាប់សហគមន៍ស្តីអំពីសុខភាពបរិស្ថាន > ៥. បញ្ហាសុខភាពដែលបង្កឡើងដោយ ទឹកគ្មានសុវត្ថិភាព > អ្វីទៅដែលធ្វើឲ្យទឹកក្លាយជាគ្មានសុវត្ថិភាព?

នៅក្នុងជំពូកនេ:

 

នៅក្នុងជំពូកនេ:

ទឹកគ្មានសុវត្ថិភាពនៅពេលណាដែលមានមេរោគ ដង្កូវ និងសារធាតុគីមីពុល(សម្រាប់ព័ត៌មានអំពីសារធាតុពុល សូមមើលជំពូក១៦ និងជំពូក២០ )។ មេរោគ(វត្ថុមានជីវិត, ទំហំតូចមិនអាចមើលឃើញ, និងបង្កឲ្យមាន ជំងឺច្រើនប្រភេទ) និងដង្កូវ ដូចជាព្រូនចង្កិះ ព្រូនទំពក់ និងព្រូនរំពាត់សេះ, បង្កជំងឺធ្ងន់ធ្ងរជាច្រើនយ៉ាង។

មេរោគនិងដង្កូវ រស់នៅក្នុងកាកសំណល់មនុស្សនិងសត្វ(ទឹកនោម និងលាមក) និងអាចបង្កជាជំងឺធ្ងន់ធ្ងរនិង យូរអង្វែង នៅពេលដែល ៖

• គ្មានមធ្យោបាយល្អក្នុងការចោលកាកសំណល់មនុស្សនិងសត្វ។
• ប្រភពទឹកមិនត្រូវបានការពារ និងរក្សាឲ្យស្អាត។
• គ្មានទឹកគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់លាងសម្អាត។

ជំងឺមួយចំនួនដែលបង្កឡើង, ដូចជាអាសន្នរោគ, អាចឆ្លងរាលដាលយ៉ាងឆាប់រហ័ស និងអាចបណ្តាលឲ្យស្លាប់យ៉ាងច្រើន។ ជំងឺដទៃទៀតដែលបណ្តាលមកពីមេរោគនិងដង្កូវ អាចបណ្តាលឲ្យមានជំងឺយូរឆ្នាំ និងនាំទៅរកបញ្ហាសុខភាពផ្សេងទៀត ដូចជាការខ្សោះជាតិទឹក ការក្លាយរោគ ភាពស្លេកស្លាំង(កង្វះគ្រាប់ឈាម) និងកង្វះអាហារូបត្ថម្ភ។ ដោយហេតុថារោគសញ្ញាញឹកញាប់បំផុតនៃជំងឺដែលបង្កឡើងពីមេរោគនិងដង្កូវ គឺការរាក, ដូច្នេះជំងឺទាំងអស់នេះពេលខ្លះត្រូវបានហៅថា ជំងឺរាក។

រឿងរ៉ាវរបស់ទីមូធី

យូគីរស់នៅក្នុងភូមិមួយជាមួយកូនប្រុសរបស់គាត់ដែលមានអាយុ១ឆ្នាំ ឈ្មោះទីមូធី។ ក៏ដូចជាអ្នកភូមិដទៃទៀតដែរ គាត់បានយកទឹកពីអណ្តូងស្នប់ដែលបានសាងសង់ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយដោយក្រុមអភិវឌ្ឍន៍។ នៅពេលដែលស្នប់អណ្តូងខូច ក្រុមអភិវឌ្ឍន៍បានទិញគ្រឿងបន្លាស់ដើម្បីជួសជុល។ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលក្រុមអភិវឌ្ឍន៍បានចាកចេញ គ្មាននរណាម្នាក់ដឹងពីរបៀបជួសជុលស្នប់ ឬទីកន្លែងដែលត្រូវទិញគ្រឿងបន្លាស់ ទេ។ ហើយម្យ៉ាងទៀត ពួកគេក៏គ្មានប្រាក់សម្រាប់ទិញគ្រឿងបន្លាស់ផងដែរ។

ដូច្នេះនៅពេលដែលស្នប់ខូច ស្ត្រីត្រូវទៅដងទឹកនៅអណ្តូងជីកដោយដៃដែលស្ថិតនៅក្រៅភូមិ។ អណ្តូងជីកក៏ត្រូវបានប្រើប្រាស់ដោយសត្វផងដែរ ហើយទឹកត្រូវបានចម្លងដោយដង្កូវ និងមេរោគ។ ក្រោយពីបានផឹកទឹកអណ្តូងជីកនោះមក ទីមូធីក៏ចាប់ផ្តើមមានជំងឺរាកដូចទឹកយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ ទីមូធីចាប់ផ្តើមខ្សោយបន្តិចម្តង។ យូគីគ្មានប្រាក់សម្រាប់នាំកូនទៅមណ្ឌលសុខភាពជាច្រើនម៉ោងទេ។ ប៉ុន្មានថ្ងៃក្រោយមក ទីមូធីក៏បានស្លាប់ទៅ។

ការខ្សោះជាតិទឹកដែលបណ្តាលមកពីជំងឺរាក គឺជាមូលហេតុញឹកញាប់បំផុតនៃការស្លាប់របស់កុមារនៅក្នុងពិភពលោក។ ការពិភាក្សាអំពីរបៀបដែលប្រជាជនកើតជំងឺរាក មានបន្តនៅទំព័របន្ទាប់ទៀត។

ការយល់ដឹងអំពីមូលហេតុដែលធ្វើឲ្យទីមូធីស្លាប់

សកម្មភាព “ប៉ុន្តែហេតុអ្វី…?” អាចជួយឲ្យអ្នកយល់អំពីមូលហេតុផ្សេងៗដែលបណ្តាលឲ្យទីមូធីមានជំងឺនិងស្លាប់។

អ្វីទៅជាមូលហេតុនៃការស្លាប់របស់ទីមូធី? ជំងឺរាក និងការខ្សោះជាតិទឹក។

ប៉ុន្តែហេតុអ្វីកុមារមានជំងឺរាក? ព្រោះមានមេរោគនៅក្នុងទឹក។

ប៉ុន្តែហេតុអ្វីមានមេរោគនៅក្នុងទឹក? ព្រោះអណ្តូងជីកដោយដៃ មិនត្រូវបានការពារ និងមានការចម្លងមេរោគនិងដង្កូវ។

ប៉ុន្តែហេតុអ្វីទីមូធីផឹកទឹកអណ្តូងជីកដែលមិនបានការពារ? ព្រោះអណ្តូងស្នប់ក្នុងភូមិខូច។

ប៉ុន្តែហេតុអ្វីអណ្តូងស្នប់មិនអាចជួសជុលបាន?

បន្ត ”ចង្វាក់សំនួរ” រហូតដល់អស់សំណួរ។ អ្នកក៏អាចវិលត្រឡប់ទៅចំណុចដើមៗ និងសួររកមូលហេតុដទៃទៀត។ ឧទាហរណ៍ ៖

ប៉ុន្តែហេតុអ្វីយូគីមិនធ្វើឲ្យទឹកមានសុវត្ថិភាពសម្រាប់ផឹក? ព្រោះគ្មានឱកាសគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ចម្អិនទឹក និងគ្មានប្រាក់សម្រាប់ការរម្ងាប់មេរោគដោយក្លរីនដែរ។

សំណួរ “ប៉ុន្តែហេតុអ្វី…” អាចបន្តរហូតដល់ប្រជាជនបានទៅដល់ហេតុផលដែលធ្វើឲ្យទីមូធីស្លាប់។ ចង្វាក់នៃមូលហេតុដែលបានគូសនៅលើក្រដាស ឬក្តាខៀន ឬលើក្រដាស់រឹង, អាចបង្ហាញពីមូលហេតុនីមួយៗដែលភ្ជាប់ទៅនឹងមូលហេតុផ្សេងៗទៀត។ សម្រាប់ហេតុផលដែលបានផ្តល់ឲ្យនីមួយៗ ត្រូវភ្ជាប់ទៅនឹងចង្វាក់មួយ។ តាមរយៈមធ្យោបាយនេះ ប្រជាជនអាចនឹងយល់អំពីមូលហេតុផ្សេងៗនៃជំងឺ និងរបៀបដែលអាចបង្ការមូលហេតុទាំងនោះ។

សាច់រឿងយ៉ាងសមញ្ញអំពីរបៀបធ្វើដំណើររបស់មេរោគ

១. មនុស្សម្នាក់មានជំងឺរាក និងបន្ទោបង់លាមកនៅខាងក្រៅ	២. សត្វឆ្កែបានស៊ីលាមករបស់មនុស្សនោះ	៣. កុមារលេងជាមួយសត្វឆ្កែ និងជាប់លាមកនៅលើដៃ	៤. កុមារស្រែកយំ ហើយម្តាយរបស់វាបានលួងវា។ កុមារជូតដៃរបស់វាលើសម្លៀកបំពាក់ម្តាយ។

៥. ម្តាយចម្អិនអាហារ។ មេរោគដែលជាប់នៅលើសម្លៀកបំពាក់គាត់ បានឆ្លងមកជាប់នឹងដៃគាត់។ គាត់ រៀបចំម្ហូបអាហារដោយប្រើដៃទាំងពីរនេះ។	៦. គ្រួសារបរិភោគអាហារ	៧. បន្ទាប់មកគ្រួសារទាំងមូលក៏កើតជំងឺរាក

តើមេរោគនិងដង្កូវឆ្លងរាលដាលយ៉ាងដូចម្តេច

ជួនកាលគេអាចដឹងពីទីកន្លែងរបស់មេរោគនិងដង្កូវបានយ៉ាងងាយ ជាពិសេសក្នុងវត្ថុដែលមិនស្អាតដូចជាលាមក អាហារផ្អូម បន្ទប់ទឹកកខ្វក់...។ ប៉ុន្តែពេលខ្លះ វាស្ថិតនៅកន្លែងដែលមើលទៅឃើញដូចជាស្អាត ដូចជាទឹកថ្លា ឬដៃរបស់យើង។

មេរោគនិងដង្កូវអាចឆ្លងពីមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ទៀតតាមរយៈការប៉ះពាល់, តាមរយៈខ្យល់ដែលមានធូលី, ឬពេលដែលមនុស្សក្អកឬកណ្តាស់។ វាអាចឆ្លងតាមរយៈអាហារនិងទឹកផឹក, ឬអាចផ្ទុកតាមរយៈសត្វរុយ ឬសត្វល្អិតដទៃទៀត, និងសត្វពាហនៈ។ មេរោគទាំងនេះអាចស្ថិតនៅក្នុងអាហារដែលមិនបានចម្អិន ឬចម្អិនមិនបានល្អ។ ដង្កូវខ្លះទៀតអាចឆ្លងតាមរយៈការផឹក ការប៉ះពាល់ ឬលាងសម្អាតជាមួយទឹកមិនស្អាត ឬបរិភោគពពួកសត្វខ្យងគ្រែង ឬរុក្ខជាតិដែលដុះនៅកន្លែងទឹកមិនស្អាត។ មេរោគនិងដង្កូវដែលបង្ក ជំងឺរាក ធ្វើដំណើរតាមផ្លូវទាំងនេះ ៖

មធ្យោបាយមួយដែលជាជំនួយក្នុងការចងចាំអំពីផ្លូវដើររបស់មេរោគ គឺវាចាប់ផ្តើមដោយអក្សរ F ៖ fingers(ម្រាមដៃ), flies(រុយ), feces(លាមក), fields(ស្រែចម្ការ), foods(អាហារ), និង fluids(ទឹក)។

របៀបឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺរាក

សកម្មភាពនេះជួយបង្ហាញពីរបៀបដែលមេរោគបង្កជំងឺរាក ដោយឆ្លងកាត់ពីមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ទៀត។ ប្រជាជនគូររូប រួចដាក់បញ្ចូលគ្នាបង្កើតបានជាសាច់រឿងមួយ។

រយៈពេល ៖ ១ម៉ោងទៅ១ម៉ោងកន្លះ

សម្ភារៈ ៖ ក្រដាសគូររូបតូចៗ ក្រដាសគូររូបធំៗ ប៊ិចឬហ្វឺតពណ៌ ក្រដាសស្អិត រូបគំនូរគំរូ។

1. ១. បែងចែកមនុស្សជាក្រុមៗដែលមានគ្នាពី៥ទៅ៨នាក់។ មនុស្សម្នាក់ៗគូររូបភាពមួយដែលបង្ហាញពីរបៀបដែលមនុស្សម្នាក់មានជំងឺរាក។ គំនូរនីមួយៗគួរបង្ហាញតែផ្នែកណាមួយនៃសាច់រឿងដែលបង្ហាញអំពីរបៀបដែលជំងឺឆ្លងរាលដាល។ ប្រសិនបើមិនសូវចេះគូរ អាចសរសេរជាអក្សរជំនួស ឬសុំឲ្យអ្នកផ្សេងជួយក៏បាន។ វាក៏ល្អផងដែរ ប្រសិនបើមានរូបគំនូរគំរូ ដើម្បីជំរុញដល់ក្រុមពិភាក្សា។
2. ២. មនុស្សគ្រប់គ្នាបង្ហាញរូបគំនូររបស់ខ្លួនឲ្យសមាជិកក្រុមមើល។ សមាជិកក្នុងក្រុមនិយាយប្រាប់អ្នកដទៃក្នុងក្រុមជាមួយ ថាខ្លួនយល់យ៉ាងដូចម្តេចចំពោះរូបគំនូរនេះ។ ធ្វើរបៀបនេះដើម្បីប្រាកដថាមនុស្សគ្រប់គ្នាយល់ពីគំនូរនេះដូចគ្នា។
3. ៣. ក្រុមនីមួយៗដាក់រូបគំនូររបស់ខ្លួនតាមលំដាប់លំដោយដែលបង្កើតជាសាច់រឿងអំពីរបៀបឆ្លងរាលដាលនៃមេរោគ។ ប្រសិនបើក្នុងក្រុមបានឃើញថា បាត់រូបគំនូរណាមួយ នោះពួកគេអាចគូររូបថ្មីថែមទៀតដើម្បីបំពេញសាច់រឿង។ នៅពេលដែលសាច់រឿងត្រូវបានរៀបចំតាមលំដាប់ហើយ ចូរបិតរូបគំនូរទាំងនោះទៅលើផ្ទាំងក្រដាសធំ។ គូសសញ្ញាព្រួញនៅចន្លោះរូបគំនូរទាំងនោះ ដើម្បីបង្កើតជាផែនទីមួយដែលនិយាយប្រាប់ពីសាច់រឿងនៃរបៀបឆ្លងរាលដាលនៃមេរោគ។
4. ៤. ក្រុមនីមួយៗបង្ហាញពីផែនទីនៃសាច់រឿងរបស់ខ្លួន ទៅកាន់ក្រុមផ្សេងទៀត។ ក្រុមដែលកំពុងបង្ហាញនោះ និយាយរៀបរាប់នូវសាច់រឿងអំពីបៀបដែលជំងឺរាកឆ្លងពីមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ទៀត។
5. ៦. ក្រុមទាំងមូលពិភាក្សាអំពីសកម្មភាពនេះ។ តើសាច់រឿងរបស់ក្រុមនីមួយៗដូចគ្នាដែរឬទេ? តើរឿងទាំងអស់នោះខុសគ្នាយ៉ាងដូចម្តេច? ហេតុអ្វី? និយាយអំពីរបៀបដែលជំងឺរាកឆ្លងរាលដាល។ តើស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គម ធ្វើឲ្យពួកគេស្ថិតនៅក្នុងការប្រឈមគ្រោះថ្នាក់យ៉ាងដូចម្តេច? តើឥរិយាបទនិងជំនឿអ្វីខ្លះដែលធ្វើឲ្យពួកគេស្ថិតក្នុងការប្រឈមគ្រោះថ្នាក់? តើមានរបៀបឆ្លងណាផ្សេងទៀតដែលមិនត្រូវបានគូរនៅក្នុងសកម្មភាពនេះដែរឬទេ?

ជំងឺរាក

ភាគច្រើនបំផុតនៃជំងឺរាក មានមូលហេតុបណ្តាលមកពីកង្វះទឹកសម្រាប់ធ្វើអនាម័យផ្ទាល់ខ្លួន, បង្គន់ដែលមិនស្អាតនិងគ្មានសុវត្ថិភាព, និងទឹក និងអាហារដែលបានឆ្លងមេរោគ។

រោគសញ្ញា

រោគសញ្ញាញឹកញាប់បំផុតនៃជំងឺរាកគឺការបញ្ចេញនូវលាមករាវៗ និងញឹកញាប់។ រោគសញ្ញាផ្សេងទៀតរួមមាន គ្រុនក្តៅ ឈឺក្បាល ញ័រញាក់ ខ្សោយ ឈឺក្រពះ និងពោះវៀន ក្អួត ហើមពោះ។ ការព្យាបាលគឺអាស្រ័យលើប្រភេទជំងឺរាកដែលមនុស្សម្នាក់ៗមាន។ រោគសញ្ញាទាំងនេះអាចជួយអ្នកឲ្យបានដឹងថា តើជំងឺរាកណាមួយដែលមនុស្សម្នាក់ៗមាន ៖

• ជំងឺអាសន្នរោគ ៖ រាកមានសភាពដូចជាទឹកបាយ ឈឺ និងចុកពោះ ក្អួត។
• គ្រុនពោះវៀន ៖ ក្តៅខ្លួន ឈឺ និងចុកពោះខ្លាំង ឈឺក្បាល ទល់លាមក ឬក៏រាកខាប់។
• ជំងឺដង្កូវហ្សាដ្យា ៖ រាកមានលាមកសភាពដូចខ្លាញ់ អណ្តែត និងក្លិនអាក្រក់ ឈឺពោះវៀន កម្តៅតិចៗ ក្អួត ផោម ភើដែលពេលខ្លះមានក្លិនដូចពងមាន់រលួយ។
• បាក់តេរីរាកមួល(ស៊ីហ្សែលឡា) ៖ រាកមានឈាម ពី១០-២០ដងក្នុងមួយថ្ងៃ គ្រុនក្តៅ ចុកពោះ និងឈឺពោះខ្លាំង។
• រាកមួលអាមីប ៖ រាកពី៤-១០ដងក្នុងមួយថ្ងៃ ជាញឹកញាប់មានជាតិរំអិល គ្រុនក្តៅ ឈឺពោះ និងចុកពោះ និងមានរាក ក្រោយពីបរិភោគអាហារ។
• ព្រូនចង្កិះ ៖ ហើមពោះ ខ្សោយ មានដង្កូវពណ៌សឬផ្កាឈូកយ៉ាងធំដែលអាចចេញមកក្រៅតាមមាត់ ឬតាមច្រមុះ។
• ព្រូនទំពក់ ៖ រាក ខ្សោយ ស្លេក ស្បែកស្លាំង។ កុមារដែលមានព្រូនទំពក់នេះអាចបណ្តាលមកពីស៊ីដីកខ្វក់។
• ព្រូនរំពាត់សេះ ៖ រាកដែលមានព្រូនពណ៌ប្រផេះឬផ្កាឈូកក្នុងលាមក។

សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែមអំពីការព្យាបាលជំងឺរាកនិងដង្កូវ សូមមើលជំពូក១២ និង១៣ ក្នុងសៀវភៅ ទីណាគ្មានវេជ្ជបណ្ឌិត។ .

ការព្យាបាលជំងឺរាក

ការព្យាបាលជំងឺរាកដែលល្អបំផុត គឺការផ្តល់ទឹកនិងអាហារឲ្យបានច្រើន។ ក្នុងករណីភាគច្រើន, ប៉ុន្តែមិនទាំងអស់នោះទេ, គ្មានឱសថណាមួយដែលចាំបាច់នោះទេ។ (សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម សូមជជែកជាមួយបុគ្គលិកសុខាភិបាល ឬអានសៀវភៅសុខភាពទូទៅដូចជា ទីណាគ្មានវេជ្ជបណ្ឌិត)។

• រាកមួលអាមីប ៖ ជាការល្អត្រូវព្យាបាលដោយឱសថ។
• គ្រុនពោះវៀន ៖ ជាការល្អបំផុតត្រូវព្យាបាលដោយអង់ទីប៊ីយោទិក ដោយសារវាអាចវិវឌ្ឍន៍ក្នុងរយៈពេលច្រើនសប្តាហ៍ និងបណ្តាលឲ្យស្លាប់។
• អាសន្នរោគ ៖ ត្រូវបានព្យាបាលដោយភេសជ្ជៈបង្គ្រប់ជាតិទឹក ផឹកទឹកឲ្យបានច្រើន និងអាហារដែលងាយរំលាយ ដើម្បីជំនួសមកវិញនូវសារធាតុចិញ្ចឹមដែលបានបាត់បង់ដោយសារការរាកនិងក្អួត។ អាចប្រើឱសថដើម្បីបង្ការការឆ្លងរាលដាលនៃអាសន្នរោគ។

ប្រសិនបើអ្នកជំងឺមានរាកឈាម គ្រុនក្តៅ ឬមានភាពធ្ងន់ធ្ងរ ត្រូវនាំអ្នកជំងឺទៅកាន់មន្ទីរពេទ្យ។

ជំងឺរាក និងការខ្សោះជាតិទឹក

មនុស្សជាច្រើនបានស្លាប់ដោយសារជំងឺរាក ជាពិសេសកុមារ។ កាន់តែញឹកញាប់ទៅទៀត ពួកគេស្លាប់ដោយសារការខ្សោះជាតិទឹក។

មិនថាមនុស្សមានអាយុប៉ុន្មានក៏ដោយ សុទ្ធតែអាចមានការខ្សោះជាតិទឹក។ ប៉ុន្តែការខ្សោះជាតិទឹកធ្ងន់ធ្ងរអាចកើតឡើងយ៉ាងរហ័សលើកុមារតូចៗ និងកាន់តែមានគ្រោះថ្នាក់បំផុតចំពោះពួកគេ។

រាល់កុមារដែលមានរាកដូចទឹក គឺស្ថិតក្នុងគ្រោះថ្នាក់នៃការខ្សោះជាតិទឹក។ ផ្តល់ទឹកឲ្យបានច្រើន ហើយនាំកុមារដែលមានសញ្ញានៃការខ្សោះជាតិទឹក ទៅកាន់មណ្ឌលសុខភាព។

សញ្ញាការខ្សោះជាតិទឹក

បង្ហើយខូងលើទារក

ភ្នែកខូង និងគ្មានទឹកភ្នែក

ស្រេកទឹក និងស្ងួតមាត់,

ស្រកទម្ងន់យ៉ាងឆាប់រហ័ស,

ទឹកនោមតិចឬគ្មាន ឬទឹកនោមលឿងខាប់

ការបាត់បង់ភាពតឹងរបស់ស្បែក

ទាញស្បែកដោយម្រាមពីរ ដូចរូបភាព។

ប្រសិនបើស្បែកមិនត្រឡប់ទៅធម្មតាវិញភ្លាមនោះទេ នោះកុមារមានការខ្សោះជាតិទឹក។

ដើម្បីបង្ការឬព្យាបាលការខ្សោះជាតិទឹក

នៅពេលដែលកុមារមានរាកដូចទឹក ឬមានរាកក្អួត, មិនត្រូវរងចាំរហូតដល់មានសញ្ញានៃការខ្សោះជាតិទឹក ទេ។ ត្រូវធ្វើសកម្មភាពឲ្យបានឆាប់។

• ផ្តល់សារធាតុរាវឲ្យបានច្រើន ដូចជាបបរធញ្ញជាតិរាវ ឬបបររាវ ស៊ុប ទឹក ឬភេសជ្ជៈបង្គ្រប់ជាតិទឹក។
• បន្តផ្តល់អាហារជានិច្ច។ នៅពេលកុមារ(ឬមនុស្សចាស់)ដែលឈឺ អាចទទួលទានអាហារឡើងវិញបាន ត្រូវផ្តល់អាហារឲ្យបានញឹកញាប់តាមដែលគេចូលចិត្ត។ ចំពោះទារក បន្តបំបៅដោះឲ្យបានញឹកញាប់ និងត្រូវបំបៅមុនពេលផ្តល់អាហារឬភេសជ្ជៈផ្សេងទៀត។
• ភេសជ្ជៈបង្គ្រប់ជាតិទឹក ជួយការពារ និងព្យាបាលការខ្សោះជាតិទឹកបាន។ វាមិនបានព្យាបាល ទៅលើជំងឺរាកទេ ប៉ុន្តែវាអាចទ្រទ្រង់អ្នកដែលមានជំងឺ រហូតដល់រាកបានត្រូវបញ្ឈប់។

របៀបរៀបចំភេសជ្ជៈបង្គ្រប់ជាតិទឹក

នេះគឺជាវិធីពីរយ៉ាងក្នុងការរៀបចំភេសជ្ជៈបង្គ្រប់ជាតិទឹក។ ប្រសិនបើអាច គួរបន្ថែមទឹកផ្លែឈើ ទឹកដូង ចេកទំកិនម៉ត់ ចំនួនកន្លះពែងទៅក្នុងភេសជ្ជៈ។ វាមានជាតិប៉ូតាស្យូម ដែលជាសារធាតុរ៉ែជួយឲ្យមនុស្សឈឺអាចទទួលអាហារនិងភេសជ្ជៈបានថែមទៀត។

ឲ្យកុមារផឹកភេសជ្ជៈនេះតិច(ជិប) រៀងរាល់៥នាទី ទាំងយប់និងថ្ងៃ រហូតទាល់តែវាចាប់ផ្តើមនោមធម្មតា។ មនុស្សធំត្រូវការបីលីត្រឬច្រើនជាងនេះក្នុងមួយថ្ងៃ។ កុមារតូចៗជាធម្មតាត្រូវការយ៉ាងហោច១លីត្រក្នុង១ថ្ងៃ ឬ១កែវរៀងរាល់ពេលរាកម្តង។ បន្តផ្តល់ភេសជ្ជៈនេះឲ្យកុមារឲ្យបានញឹកញាប់ និងក្នុងបរិមាណតិច។ ទោះបីអ្នកជំងឺក្អួតក៏ដោយ មិនមែនមានន័យថាភេសជ្ជៈបានក្អួតមកទាំងអស់នោះទេ។ ក្រោយពីរយៈពេលមួយថ្ងៃ ត្រូវចោលភេសជ្ជៈនេះ និងត្រូវរៀបចំភេសជ្ជៈថ្មីមួយទៀតបើចាំបាច់។

---

ការរៀបចំដោយប្រើម្សៅធញ្ញជាតិ និងអំបិល

(ល្អបំផុតគឺម្សៅអង្ករ ប៉ុន្តែអ្នកអាចប្រើប្រាស់ម្សៅពោតកិនម៉ត់ ម្សៅមី ម្សៅស្រូវសាឡី ឬដំឡូងឆ្អិនកិនម៉ត់)។

ក្នុងទឹកស្អាតមួយលីត្រ ដាក់អំបិលកន្លះស្លាបព្រាកាហ្វេស្មើ

និងម្សៅធញ្ញជាតិ៨ស្លាបព្រាកាហ្វេពេញហៀរ។

ចម្អិនរយៈពេល៥-៧នាទីដើម្បីបង្កើតបានជាបបរទឹក ឬបបររាវ។ ធ្វើឲ្យត្រជាក់ឲ្យបានឆាប់ រួចផ្តល់ឲ្យ អ្នកជំងឺ។

ប្រយ័ត្ន ! ភ្លក់ភេសជ្ជៈរៀងរាល់ពេល ដើម្បីប្រាកដថាវាមិនផ្អូម។ ភេសជ្ជៈធញ្ញជាតិនេះងាយនឹងផ្អូមក្នុងរយៈពេលពីរបីម៉ោងប៉ុណ្ណោះនៅអាកាសធាតុក្តៅ។

---

ការរៀបចំដោយប្រើស្ករ និងអំបិល

(អ្នកអាចប្រើស្ករស ស្ករត្នោត ឬទឹកអំពៅ)

ក្នុងទឹកស្អាតមួយលីត្រ ដាក់អំបិលកន្លះស្លាបព្រាកាហ្វេស្មើ

និងស្ករ៨ស្លាបព្រាស្មើ។
និងកូរឲ្យសព្វ។

ប្រយ័ត្ន ! មុនពេលដាក់ស្ករបន្ថែម ភ្លក់ទឹកភេសជ្ជៈ ជាមុន ដើម្បីប្រាកដថាវាមានជាតិប្រៃតិចជាងទឹកភ្នែក។

សំខាន់! ប្រសិនបើការខ្សោះជាតិទឹកកាន់តែធ្ងន់ទៅៗ ឬមានសញ្ញាគ្រោះថ្នាក់ផ្សេងទៀតកើតឡើង នោះត្រូវរកជំនួយពីគ្រូពេទ្យ។

បញ្ឈប់ការរាលដាលនៃជំងឺរាក

សកម្មភាពនេះប្រើប្រាស់សាច់រឿងនៃការធ្វើសកម្មភាព “របៀបដែលជំងឺរាកឆ្លងរាលដាល” ដើម្បីបង្ហាញពីរបៀបបង្ការជំងឺរាកមិនឲ្យរាលដាល។
រយៈពេល ៖ ៣០នាទី ទៅ១ម៉ោង
សម្ភារៈ ៖ ក្រដាសគូរូបធំ ប៊ិចឬហ្វឺតពណ៌ បង់ស្អិត រូបភាពពីសកម្មភាព “របៀបឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺរាក”។

1. ១. ចាប់ក្រុមជាមួយសមាជិកក្រុមដូចកាលពីមុន គឺក្នុងសកម្មភាព “របៀបឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺរាក។ ក្រុមនីមួយៗពិនិត្យលើរូបភាពដែលបានមកពីសកម្មភាព “របៀបឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺរាក។ បន្ទាប់មកពិភាក្សាគ្នាអំពីវិធីបញ្ឈប់ការឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺ ដោយការលាងដៃ, ប្រើប្រាស់បង្គន់, ការពារអាហារនិងទឹក ។ល។ សកម្មភាពទាំងនេះគឺជារបាំងរារាំងដែលបញ្ឈប់ការឆ្លងរាលដាលនៃមេរោគ។
2. ២. នៅពេលដែលក្រុមនីមួយៗឯកភាពគ្នាលើរបាំងរារាំងណាដែលនឹងបញ្ឈប់ការឆ្លងរាលដាលនៃមេរោគ, ក្រុមនីមួយៗត្រូវគូររូបដែលបង្ហាញពីមធ្យោបាយផ្សេងៗក្នុងការបញ្ឈប់ការឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺរាក។
3. ៣. បន្ទាប់មកក្រុមនីមួយៗត្រូវនិយាយអំពីរបៀបផ្លាស់ប្តូរសាច់រឿងពី “របៀបឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺរាក” ទៅជា “បញ្ឈប់ការឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺរាក។ តើរូបគំនូរថ្មីៗត្រូវដាក់ត្រង់កន្លែងណាដែលវានឹងបញ្ឈប់ការឆ្លងរាលដាលជំងឺ? រូបភាពថ្មីៗនេះត្រូវបានបិតភ្ជាប់នៅត្រង់កន្លែងសាច់រឿងចាស់ ដើម្បីបង្ហាញអំពីរបៀបដែលសាច់រឿងអាចផ្លាស់ប្តូរ។
4. ៤. ក្រុមនីមួយៗបង្ហាញសាច់រឿងថ្មីរបស់ខ្លួន។ ក្រុមទាំងអស់ពិភាក្សាអំពី ថាតើរបាំងណាខ្លះដែលគេប្រើ និងរបាំងណាខ្លះដែលគេមិនប្រើ។ ហេតុអ្វីពិបាកប្រើរបាំងខ្លះ? តើសហគមន៍អាចធ្វើការរួមគ្នាបែបណា ដើម្បីឲ្យប្រាកដថាជំងឺរាកមិនឆ្លងរាលដាល?

ដង្កូវហ្គីនណេ

ដង្កូវហ្គីណេគឺជាដង្កូវដែលមានរាងវែងតូច ដែលរស់នៅពីក្រោមស្បែក និងធ្វើឲ្យឈឺចាប់ជាខ្លាំងនៅក្នុងរាងកាយ។ ដង្កូវដែលមានរាងជាសរសៃអំបោះស អាចរីកធំធាត់ប្រវែងលើសពីមួយម៉ែត្រ។ ដង្កូវហ្គីណេនេះឃើញមាននៅផ្នែកខ្លះនៃអាហ្វ្រិក ឥណ្ឌា និងមជ្ឈឹមបូព៌ា។

រោគសញ្ញា

ការហើមនិងឈឺ ជាទូទៅមាននៅកជើងនិងជើង ប៉ុន្តែអាចមាននៅកន្លែងផ្សេងទៀតនៃរាងកាយ។ ពីរបីថ្ងៃទៅមួយសប្តាហ៍ក្រោយមក វាក៏មានកើតជាពងលើស្បែក ដែលនឹងវិវឌ្ឍន៍យ៉ាងឆាប់រហ័សទៅជាបែកធ្លាយ និងមានប្រហោង និងបង្កើតជាដំបៅ។ បញ្ហានេះមានជាញឹកញាប់នៅពេលមនុស្សឈរនៅក្នុងទឹក ឬនៅក្នុងអាងទឹក។ ចុងក្រោយ ដង្កូវហ្គីណេដែលមានរូបរាងជាសរសៃអំបោះស បានចាក់ទម្លុះចេញពីដំបៅ។ ក្នុងសប្តាហ៍បន្ទាប់មកទៀត ដង្កូវព្យាយាមចេញមកក្រៅខ្លួនមនុស្សតាមមធ្យោបាយរបស់វា។ ប្រសិនបើដំបៅ មានភាពកខ្វក់ និងក្លាយរោគ ឬប្រសិនបើដំបៅបានដាច់ដោចដោយការព្យាយាមទាញវាមកក្រៅ នោះការឈឺចាប់និងហើម នឹងរាលដាលឡើង ហើយអាចពិបាកក្នុងការដើរជាខ្លាំង។

ដង្កូវហ្គីណេឆ្លងពីមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ទៀតតាមរបៀបដូចខាងក្រោម

១. អ្នកជំងឺដែលមានដំបៅប្រហោង បានដើរកាត់ទឹក។ ដង្កូវក៏បានចេញពីដំបៅ និងពងនៅក្នុងទឹក។

២. ចៃទឹកតូចៗស៊ីពងដង្កូវនោះ។

៣. មនុស្សផ្សេងទៀតផឹកទឹកនោះ និងលេបចូលចៃទឹក និងពងដង្កូវដែលនៅក្នុងទឹក។

៤. ពងដង្កូវមួយចំនួនបានវិវឌ្ឍន៍យឺតៗទៅជាដង្កូវនៅពីក្រោមស្បែក។ មួយឆ្នាំក្រោយមក ដំបៅក៏កើតឡើងនៅពេលដែលដង្កូវបានទម្លាយស្បែកដើម្បីចេញមកពងខាងក្រៅ។

ដើម្បីព្យាបាលជំងឺដង្កូវហ្គីណេ សូមជួបជាមួយបុគ្គលិកសុខាភិបាល ឬមើលសៀវភៅសុខភាពទូទៅ ដូចជា ទីណាគ្មានវេជ្ជបណ្ឌិត ។ ម្យ៉ាងទៀត ត្រូវចាត់វិធានការផងដែរដើម្បីបង្ការការប៉ះពាល់ជាមួយដង្កូវ។ .

ដើម្បីបង្ការជំងឺដង្កូវហ្គីណេ ត្រូវការពារប្រភពទឹក និងច្រោះទឹក។ ប្រសិនបើគ្មាននរណាម្នាក់ចុះឬងូតក្នុងទឹកដែលប្រើប្រាស់សម្រាប់ផឹកទេ នោះការឆ្លងរោគមិនអាចកើតឡើងបានដែរ ហើយជំងឺនេះនឹងបាត់ចេញពីក្នុងតំបន់របស់អ្នក។

ជំងឺដង្កូវក្នុងឈាម (ស៊ីស្តូសូមីញ៉ា, ប៊ីឡាហ្ស៊ី, គ្រុនខ្យង)

ជំងឺនេះត្រូវបានបង្កឡើងដោយសារដង្កូវម្យ៉ាងដែលចូលទៅក្នុងឈាមតាមស្បែក ក្រោយពីបានដើរឆ្លងកាត់ លាងសម្អាត និងងូតទឹកដែលមានឆ្លងដង្កូវនេះ។ ជំងឺនេះក៏បង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរទៅលើថ្លើម និងតម្រងនោម និងអាចបណ្តាលឲ្យស្លាប់ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែឬឆ្នាំក្រោយ។ ស្ត្រីជាអ្នកប្រឈមគ្រោះថ្នាក់ខ្ពស់ ចំពោះជំងឺនេះ ដោយហេតុថាពួកគាត់ចំណាយពេលច្រើនលើបញ្ហាទឹកនេះ ដូចជាការដងទឹកប្រើប្រាស់ បោកគក់សម្លៀកបំពាក់ និងងូតទឹកឲ្យកូន។

ពេលខ្លះវាមិនមានសញ្ញាដែលលេចឡើងជាដំបូងនោះទេ។ រោគសញ្ញាជាញឹកញាប់នៅក្នុងតំបន់ខ្លះ គឺការមានឈាមនៅក្នុងទឹកនោមនិងក្នុងលាមក។ វាក៏អាចបណ្តាលឲ្យឈឺចាប់លើប្រដាប់ភេទស្ត្រី។ ក្នុងតំបន់ដែលមានជំងឺនេះកើតឡើងញឹកញាប់, អ្នកដែលមានសញ្ញាតិចតួច ឬមានការឈឺពោះ គួរតែទៅធ្វើតេស្ត៍។

ជំងឺដង្កូវក្នុងឈាមឆ្លងពីមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ទៀតដូចខាងក្រោម

១. អ្នកមានជំងឺនេះបាននោមឬបន្ទោរបង់លាមកក្នុងទឹក។

២. ទឹកនោមនិងលាមកមានពងដង្កូវក្នុងនោះ។

៣. ពងដង្កូវបានញាស់ ហើយដង្កូវបានចូលក្នុងខ្យង។

៤. កូនដង្កូវបានចាកចេញពីខ្យង និងចូលទៅក្នុងមនុស្សម្នាក់ទៀត។

៥. តាមរបៀបនេះ អ្នកដែលលាងសម្អាតឬហែលទឹកដែលអ្នកជំងឺបាននោមឬបន្ទោរបង់លាមកដាក់ ក៏ក្លាយជាអ្នកឆ្លងរោគដែរ។

ការព្យាបាល

ជំងឺដង្កូវក្នុងឈាមនេះអាចទទួលការព្យាបាលបានល្អបំផុតដោយប្រើថ្នាំពេទ្យ។ សួរបុគ្គលិកសុខភិបាលថាតើត្រូវប្រើថ្នាំណា ឬមើលសៀវភៅសុខភាពទូទៅដូចជា ទីណាគ្មានវេជ្ជបណ្ឌិត។ ការឈឺចាប់ក្នុងប្រព័ន្ធបន្តពូជ និងឈាមក្នុងទឹកនោម ក៏ជាសញ្ញាមួយបញ្ជាក់ពីជំងឺកាមរោគដែរ។ ស្ត្រីខ្លះមិនព្រមស្វែងរកការព្យាបាលនោះទេ ដោយសារតែគាត់ខ្លាចគេមើលងាយព្រោះមានជំងឺកាមរោគ។ កង្វះការព្យាបាលអាចបណ្តាលឲ្យមានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរដទៃទៀត និងអាចធ្វើឲ្យស្ត្រីអា(មិនអាចមានកូនបាន)។

ការការពារ

ដង្កូវក្នុងឈាមមិនអាចឆ្លងដោយផ្ទាល់ពីមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ទៀតបាននោះទេ។ ជីវិតរបស់ដង្កូវនេះត្រូវតែបានឆ្លងកាត់ការរស់នៅក្នុងប្រភេទខ្យងតូចៗក្នុងទឹកជាមុន។ កម្មវិធីសហគមន៍អាចរៀបចំឡើងដើម្បីសម្លាប់ខ្យងទាំងនេះ និងបង្ការជំងឺដង្កូវក្នុងឈាមនេះ។ កម្មវិធីនេះអាចដំណើរការបានលុះត្រាតែប្រជាជនគោរពតាមជំហានបង្ការយ៉ាងសាមញ្ញ ៖ មិនត្រូវនោមឬបន្ទោរបង់លាមកនៅក្នុងឬនៅក្បែរទឹក។