សិល្បៈ និងសារព័ត៌មានបំបែកភាពស្ងប់ស្ងាត់អំពីអំពើហិង្សា

វិគី ព័ត៌មាន សុខភាព > សកម្មភាពដើម្បីសុខភាពរបស់ស្ត្រី > ជំពូក ៦ ៖ ការបញ្ចប់អំពើហិង្សាផ្នែកយេនឌ័រ > សិល្បៈ និងសារព័ត៌មានបំបែកភាពស្ងប់ស្ងាត់អំពីអំពើហិង្សា

នៅក្នុងជំពូកនេះ ៖

 

នៅក្នុងជំពូកនេះ ៖

• ជំពូក ៦ ៖ ការបញ្ចប់អំពើហិង្សាផ្នែកយេនឌ័រ
• អំពើហិង្សាផ្នែកយេនឌ័របង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាពតាមវិធីជាច្រើន
• តើអ្វីទៅដែលបង្កឲ្យមានអំពើហិង្សាផ្នែកយេនឌ័រ?
• បុរសអាចជួយបញ្ឈប់អំពើហិង្សា
• សិល្បៈ និងសារព័ត៌មានបំបែកភាពស្ងប់ស្ងាត់អំពីអំពើហិង្សា
• សកម្មភាពសហគមន៍ដើម្បីគាំទ្រអ្នករួចរស់រានពីអំពើហិង្សា
• រៀបចំក្រុមដើម្បីបង្ការអំពើហិង្សា
• ធ្វើឲ្យប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ដំណើរការដើម្បីបញ្ឈប់អំពើហិង្សា

ភាពស្ងប់ស្ងាត់ចំពោះអំពើហិង្សាផ្នែកយេនឌ័រ បង្កភាពងាយស្រួលឲ្យបុរសដែលចូលចិត្តប្រើហិង្សា បន្តវាយធ្វើបាបមនុស្សស្រី និងក្រុមមនុស្សស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា-ភេទទាំងពីរ និងមនុស្សភេទទីបី ជាបន្តទៀត។ ប្រសិនបើយើងមិនក្រោកឈរឡើង និងនិយាយថា អំពើហិង្សាលើស្ត្រី គឺជារឿងខុសឆ្គងទេ នោះអ្នកប្រើហិង្សាទទួលបានសារមួយដែលថា ឥរិយាបថរបស់ពួកគេគឺជារឿងធម្មតា និងអាចឲ្យទទួលយកបាន។ ភាពស្ងប់ស្ងាត់ក៏ផ្តល់ឲ្យជនរងគ្រោះនូវសារមួយដែលថា គ្មាននរណាម្នាក់ខ្វល់ពីពួកគេ ឬការឈឺចាប់របស់ពួកគេនោះទេ។ មានមធ្យោបាយជាច្រើនដើម្បីបើកភ្នែករបស់មនុស្សឲ្យមើលឃើញអំពើហិង្សានៅក្នុងសហគមន៍និងគ្រួសាររបស់ពួកគេ រួចនិយាយថា “យើងជាសហគមន៍មួយដែលប្រឆាំងនឹងអំពើហិង្សា!”

តន្ត្រីប្រជាប្រិយ វិទ្យុ ទូរទស្សន៍ និងអ៊ីនធឺណិត អាចផ្សព្វផ្សាយដល់មនុស្សជាច្រើនជាមួយនឹងសារលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីអំពើហិង្សា។ ខាងក្រោមនេះគឺជាឧទាហរណ៍មួយចំនួន។

កម្មវិធី Breakthrough India បានបង្កើតយុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយដ៏ធំមួយ ដោយប្រើប្រាស់វិទ្យុ វីដេអូ ខិតប័ណ្ណ ក្តារប្រកាសព័ត៌មាន និងកិច្ចប្រជុំក្នុងក្រុង ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយសារ “ស្ត្រីមានសិទ្ធិរស់នៅដោយគ្មានអំពើហិង្សា” និងបង្ហាញពីប្រជាជនដែលកំពុងចាត់វិធានការបញ្ឈប់អំពើហិង្សាផ្នែកយេនឌ័រ។ វីដេអូតន្ត្រីមួយ និងអាល់ប៊ុលបទចម្រៀងដ៏ល្បីមួយឈ្មោះ “Mann ke Manjeeré” ឬបកប្រែជាភាសាខ្មែរថា “អំពើហិង្សាលើស្ត្រី” ត្រូវបានប្រជាជនទស្សនា ឬស្តាប់រាប់លាននាក់ និងមានប្រជាប្រិយភាពខ្លាំងក្នុងចំណោមយុវវ័យ។ អាល់ប៊ុមនិងវីដេអូតន្ត្រីនេះផលិតឡើងដោយផ្អែកលើរឿងរ៉ាវពិតរបស់ស្ត្រីម្នាក់ដែលរត់ចេញពីប្តីដែលចូលចិត្តប្រើហិង្សា ទៅធ្វើការជាអ្នកបើករថយន្តសណ្តោង ដើម្បីចិញ្ចឹមកូនៗរបស់នាង។

បេះដូងខ្ញុំបានចាប់ផ្តើមលោតតាមចង្វាក់ភ្លេងហើយនៅថ្ងៃនេះ។ ជើងដែលនៅស្ងៀមរបស់ខ្ញុំកំពុងរាំហើយនៅថ្ងៃនេះ... គ្រប់ដង្ហើមដែលខ្ញុំដកពោរពេញទៅដោយភាពរីក រាយ។ បេះដូងខ្ញុំកំពុងច្រៀងហើយនៅពេលនេះ។ ខ្ញុំចាប់ផ្តើមជឿជាក់លើខ្លួនឯងហើយ។

សហគមន៍ជាច្រើនបានបង្កើតបទចម្រៀនផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ពួកគេ សារព័ត៌មាន ឬសកម្មភាពក្រៅផ្លូវការដែលជាផ្នែកមួយនៃយុទ្ធនាការនេះ។ ជាឧទាហរណ៍ ក្មេងប្រុសជំទង់មួយក្រុមបានសម្រេចចិត្តទៅមើលទូរទស្សន៍រាល់យប់នៅផ្ទះអ្នកជិតខាងម្នាក់ ដើម្បីបញ្ឈប់គាត់មិនឲ្យវាយធ្វើបាបប្រពន្ធគាត់។

គម្រោង Puntos de Encuentro នៅក្នុងប្រទេសនីការ៉ាគ័រ ផលិតកម្មវិធីទូរទស្សន៍រយៈពេល៣០នាទី ក្នុងមួយសប្តាហ៍ ដែលមានឈ្មោះថា “Sexto Sentido” ឬបកប្រែជាភាសាខ្មែរថា “វិញ្ញាណទីប្រាំមួយ” ដែលសំដែងអំពីបញ្ហាផ្សេងៗ ដូចជាទំនាក់ទំនងផ្លូវភេទ និងទំនោរផ្លូវភេទ និងក៏បានបញ្ចូលអំពើហិង្សា និងរំលោភសេពសន្ថវៈផងដែរ។ កម្មវិធីនេះបានបង្ហាញពីជីវិតរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់មនុស្សវ័យក្មេងមួយក្រុមខណៈដែលពួកគេដោះស្រាយបញ្ហានៅក្នុងទំនាក់ទំនងរបស់ពួកគេ។ រឿងរ៉ាវទាំងនោះត្រូវបានលាតត្រដាងនៅក្នុងកម្មវិធីចាក់ផ្សាយជាច្រើន ដែលធ្វើឲ្យកាន់តែដូចរឿងរ៉ាវពិតៗ និងប្រទាក់ក្រឡា ព្រមទាំងញ៉ាំងឲ្យមានអារម្មណ៍រីករាយនិងរំភើបផងដែរ។

កម្មវិធី Raising Voices នៅក្នុងប្រទេសអ៊ូហ្គង់ដា ប្រើប្រាស់វិទ្យុសហគមន៍ដើម្បីផ្តល់ព័ត៌មាន និងប្រធានបទសម្រាប់ពិភាក្សាអំពីអំពើហិង្សាលើស្ត្រី។ កម្មវិធីទាំងនោះរួមមានសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានសេវាសាធារណៈអំពីសេវាគាំទ្រសម្រាប់ស្ត្រី។	ប្រធានបទរបស់យើងថ្ងៃនេះគឺឥទ្ធិពលនៃអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារទៅលើស្ត្រី និងកុមារ។
ព្រឹត្តិប័ត្រព័ត៌មាន គេហទំព័រ និងទស្សនាវដ្តី អាចបង្ហាញពីសិល្បៈ និងកំណាព្យ ព្រមទាំងចែករំលែកបទពិសោធន៍ គំនិត យុទ្ធសាស្ត្ររៀបចំចាត់ចែង និងសំណួរពីមិត្តអ្នកអានអំពីអំពើហិង្សាផ្នែកយេនឌ័រ។ ព័ត៌មានដែលត្រូវបានចែករំលែកតាមវិធីនេះអាចផ្តល់ការគាំទ្រជាលក្ខណៈឯកជន និងទូទាំងសហគមន៍នៅជុំវិញពិភពលោក។

សិល្បៈតាមផ្លូវ ដូចជាជញ្ជាំងផ្ទាំងគំនូរនៅតាមសហគមន៍ និងការសំដែងនៅតាមទីសាធារណៈ អាចលើកទឹកចិត្តឲ្យមនុស្សគិតគូរ និងនិយាយអំពីអំពើហិង្សាផ្នែកយេនឌ័រ។ គម្រោងសិល្បៈមួយនៅក្នុងទីក្រុងមិកស៊ិកបានប្រើប្រាស់រូបម៉ានីកាំងបុរសនិងស្ត្រី ដូចជារូបម៉ានីកាំងដែលគេយកទៅតាំងបង្ហាញសម្លៀកបំពាក់នៅតាមហាងជាដើម។ រូបម៉ានីកាំងទាំងនេះត្រូវបានដាក់នៅលើឆាកសំដែង ដែលគេដំឡើងនៅតាមសួនក្នុងទីក្រុង និងនៅខាងក្រៅស្ថានីយផ្លូវក្រោមដី។ ឆាកសំដែងទាំងនេះបានបង្ហាញស្ថានភាពដែលស្ត្រីត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាឧបករណ៍នៃអំពើហិង្សា នៅជាប់បុរសនៅក្នុងការសំដែងពី “អំពើហិង្សា” ដែលប្រព្រឹត្តតាមវិធីផ្សេង។

នៅពេលខ្លះ រូបម៉ានីកាំងត្រូវបានដាក់តាំងនៅក្នុងស្ថានភាពជាក់ស្តែង ដូចជាបុរសកំពុងវាយស្ត្រីជាដើម។ ជាឧទាហរណ៍ រូបម៉ានីកាំងបុរស មើលទៅដូចជាកំពុងសំឡឹងមើលទៅលើរាងកាយរូបម៉ានីកាំងស្ត្រីដែលពោរពេញទៅដោយសមចាក់ដោត ដែលហាក់បីដូចជាគាត់កំពុងទទួលទានរូបនាង។ ឈុតឆាកមួយចំនួនមានលក្ខណៈបែបកំប្លែង ប៉ុន្តែឈុតឆាកជាច្រើនមើលទៅដូចជាបង្ហាញនូវភាពតក់ស្លុត។ ក្រដាសនិងហ្វឺតត្រូវបានរៀបចំដាក់នៅលើតុ ដើម្បីឲ្យមនុស្សដែលដើរកាត់អាចសរសេរបង្ហាញពីគំនិត ឬអារម្មណ៍របស់ពួកគេ រួចកឹបក្រដាសនេះភ្ជាប់ទៅនឹងខ្សែព្យួរខោអាវ ដែលអាចឲ្យអ្នកដទៃអាននិងពិភាក្សាបាន។

សាលសំដែងបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលឲ្យចូលរួម

ក្រុមអង្គការនានានៅជុំវិញពិភពលោកប្រើប្រាស់សាលសំដែង បង្កលក្ខណៈងាយស្រួលឲ្យចូលរួម ដើម្បីទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍ពីទស្សនិកជនទៅលើអំពើហិង្សាផ្នែកយេនឌ័រ។ ក្រុមមួយចំនួនអនុញ្ញាតឲ្យអ្នករួចរស់រានពីអំពើហិង្សាឬអ្នកសំដែង សំដែងចេញនូវរឿងរ៉ាវរបស់ពួកគេ។ បន្ទាប់មក ពួកគេដឹកនាំទស្សនិកជននៅក្នុងការពិភាក្សាពីអំពើហិង្សា។ ក្រុមមួយចំនួនទៀតអនុញ្ញាតឲ្យទស្សនិកជន ទស្សនាការសំដែងពីស្ថានភាពមួយដែលប្រែក្លាយជាហិង្សា រួចស្នើឲ្យពួកគេបញ្ចេញមតិយោបល់ ឬផ្លាស់ប្តូរអ្វីដែលពួកគេមើលឃើញ។

ក្រុម Ambush Theatre នៅក្នុងប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង និងប្រទេសផ្សេងទៀត បានរៀបចំឲ្យបុរសនិងស្ត្រីនៃបណ្តាញយុត្តិធម៌យេនឌ័រ Sonke (Sonke Gender Justice Network) ធ្វើការសំដែងនូវឈុតឆាកនៃអំពើហិង្សាផ្លូវអារម្មណ៍ ឬហិង្សាដោយពាក្យសម្តីនៅទីសាធារណៈ ដែលគ្មាននរណារំពឹងថានឹងបានឃើញ។ នៅពេលដែលហ្វូងមនុស្សប្រមូលផ្តុំមកទស្សនាការសំដែង ក្រុមនេះក៏បានប្រើប្រាស់ឱកាសដ៏ល្អនេះដើម្បីនិយាយអំពីអំពើហិង្សា និងអំពើរំលោភសេពសន្ថវៈ។ បន្ទាប់មក តួសំដែងក៏សំដែងឈុតឆាកនោះម្តងទៀត ដោយស្នើឲ្យទស្សនិកជនស្រែកថា “ឈប់!” នៅពេលដែលពួកគេចង់ឲ្យតួសំដែងនិយាយអ្វីផ្សេង ឬធ្វើសកម្មភាពដែលគ្មានហិង្សាវិញ។

ការចែករំលែករឿងរ៉ាវពិតអំពីអំពើហិង្សាតាមរយៈសិល្បៈ

ការចែករំលែកបទពិសោធន៍ផ្ទាល់ខ្លួនជាមួយអំពើហិង្សា ជួយឲ្យមនុស្សបន្ថយការស្តីបន្ទោសលើខ្លួនឯង និងលុបបំបាត់ស្លាកស្នាម ដើម្បីក្លាយខ្លួនជាអ្នករួចរស់រានពីអំពើហិង្សា មិនមែនជាជនរងគ្រោះនៃអំពើហិង្សាឡើយ។ ការទស្សនាសិល្បៈអំពីអំពើហិង្សា ក៏អាចជួយជួយត្រិះរិះអំពីបទពិសោធន៍ផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ពួកគេផងដែរ ហើយព្យាបាលអ្នករួចរស់រាន ជាមួយនឹងសេចក្តីអាណិតស្រឡាញ់កាន់តែខ្លាំង។ សិល្បៈក៏អាចជាមធ្យោបាយដ៏មានឥទ្ធិពលមួយសម្រាប់ប្រើប្រាស់ ដើម្បីជំរុញឲ្យមនុស្សហ៊ាននិយាយប្រឆាំងនឹងអំពើអយុត្តិធម៌។

ការប្រកួតប្រជែងបង្កើតផ្ទាំងផ្សព្វផ្សាយ ការប្រកួតប្រជែងតែងកំណាព្យ និងការតាំងបង្ហាញសិល្បៈ អាចលើកទឹកចិត្តឲ្យកុមារ និងមនុស្សធំ ចែករំលែកពីគំនិតនិងអារម្មណ៍របស់ពួកគេ ពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើហិង្សាផ្នែកយេនឌ័រ មិនថាពួកគេបានឮអំពីវា មើលឃើញវា ឬធ្លាប់ឆ្លងកាត់វានោះទេ។ ការតាំងបង្ហាញសិល្បៈ អាចធ្វើឡើងដោយគ្មានឈ្មោះមនុស្សភ្ជាប់ជាមួយក៏បាន ប្រសិនបើធ្វើដូច្នេះជួយលើកទឹកចិត្តឲ្យមនុស្សកាន់តែច្រើនមកចូលរួម។

សៀវភៅរឿងជាគំនូរ អាចបង្ហាញពីស្ថានភាពជីវិតពិតដែលធ្វើឲ្យមនុស្សគិតអំពីមូលហេតុដែលនាំឲ្យកើតមានអំពើហិង្សា អារម្មណ៍របស់អ្នកនៅក្នុងសាច់រឿង និងរបៀបដែលរឿងរ៉ាវទាំងនោះគួរតែមានការផ្លាស់ប្តូរ។

វីដេអូ “តាមរយៈភ្នែករបស់យើង” បង្ហាញពីអំពើហិង្សានិងការរំលោភសេពសន្ថវៈ នៅក្នុងប្រទេសលីបេរីយ៉ា

នៅក្នុងអំឡុងសង្គ្រាមស៊ីវិលរយៈពេល១៤ឆ្នាំ នៅក្នុងប្រទេសលីបេរីយ៉ា ទ្វីបអាហ្វ្រិកខាងលិច ទាហានបានប្រើប្រាស់អំពើហិង្សាផ្លូវភេទលើស្ត្រី ដើម្បីបង្វែរឲ្យក្រុមមួយប្រឆាំងនឹងក្រុមមួយទៀត។ ពួកទាហានបានរំលោភសេពសន្ថវៈលើស្ត្រីនិងក្មេងស្រីរាប់ពាន់នាក់។ ក្រោយពីសង្គ្រាមបានបញ្ចប់នៅក្នុងឆ្នាំ២០០៣ អំពើហិង្សាផ្លូវភេទមិនបានបញ្ចប់នោះទេ។ ក្មេងស្រីត្រូវបានបង្ខំឲ្យរៀបការទាំងវ័យក្មេង។ បុរសជាច្រើនជឿថា ការវាយប្រពន្ធដែលមិនគោរពពួកគេ គឺជារឿងត្រឹមត្រូវ ហើយការរំលោភសេពសន្ថវៈគឺជារឿងធម្មតា។ ស្ត្រីមួយចំនួនចង់និយាយអំពីរបៀបស្វែងរកសុវត្ថិភាពពីអំពើហិង្សាផ្លូវភេទ ប៉ុន្តែមានមនុស្សជាច្រើនបដិសេធថា មិនមានបញ្ហានោះទេ។

ដើម្បីចាប់ផ្តើមការពិភាក្សាសហគមន៍អំពីអំពើហិង្សាលើស្ត្រីនៅតាមតំបន់ដែលរងគ្រោះបំផុតពីសង្គ្រាម គម្រោង “តាមរយៈភ្នែករបស់យើង” បានបណ្តុះបណ្តាលស្ត្រីនិងបុរសជាច្រើនក្រុម អំពីការប្រើប្រាស់កាមេរ៉ាវីដេអូដើម្បីផលិតខ្សែភាពយន្តខ្លីស្តីអំពីអំពើហិង្សាផ្នែកយេនឌ័រ និងពីសេវាសម្រាប់អ្នករួចរស់រានផងដែរ។ សមាជិកសហគមន៍គឺជាតួសំដែងនៅក្នុងវីដេអូទាំងនេះដែលបង្ហាញពីរបៀបផ្សេងៗដែលស្ត្រីនិងក្មេងស្រីបានរងគ្រោះពីអំពើហិង្សា រួមទាំងការអនុវត្តបែបប្រពៃណី ការបង្ខំឲ្យរៀបការទាំងវ័យក្មេង ការបំពានផ្លូវភេទនិងការរំលោភសេពសន្ថវៈ និងអំពើហិង្សាផ្លូវកាយផងដែរ។ នៅពេលដែលចាក់បញ្ចាំងវីដេអូទាំងនេះនៅក្នុងសហគមន៍ ពួកវាបានជួយឲ្យមានការចាប់ផ្តើមការពិភាក្សាអំពីបញ្ហាដែលគេកម្រនឹងលើកឡើងនៅតាមទីសាធារណៈ។ មួយសន្ទុះក្រោយមក មានស្ត្រីនិងក្មេងស្រីជាច្រើនបានចាប់ផ្តើមដើរមកកាន់ក្រុមគម្រោងដើម្បីរាយការណ៍ពីអំពើហិង្សា និងស្វែងរកការពិគ្រោះយោបល់ ។

មិនថាការផលិតឬការទស្សនាវីដេអូទាំងនេះទេ ក្រុមស្ត្រីរួចរស់រានពីអំពើហិង្សានិយាយនៅពេលនេះថា ពួកគេមានអារម្មណ៍ថាពួកគេមិនឯកោទេ ហើយពួកគេក៏បន្ថយការស្តីបន្ទោសលើខ្លួនឯងចំពោះអ្វីដែលបានកើតឡើង។ ពួកគេមើលឃើញអ្វីដែលពួកគេមានដូចគ្នា ជាមួយស្ត្រីដទៃទៀតដែលបានជួបប្រទះរឿងរ៉ាវស្រដៀងគ្នា។ ហើយដោយសារតែភាពជោគជ័យនៅក្នុងប្រទេសលីបេរីយ៉ា គម្រោងវីដេអូតាមរយៈភ្នែករបស់យើង ក៏ត្រូវបានយកទៅអនុវត្តនៅតាមបណ្តាប្រទេសជាច្រើនផ្សេងទៀតផងដែរ។

មើលអាយុខ្ញុំទៅ។ ខ្ញុំមិនមែនជា ស្ត្រីបានរៀនសូត្រខ្ពស់ទេ ប៉ុន្តែថ្ងៃនេះខ្ញុំអាចកាន់ កាមេរ៉ាបាន។ ខ្ញុំអាចថតវីដេអូបាន។ ខ្ញុំអាច ផលិតខ្សែភាពយន្តបាន។ ខ្ញុំមិនដែលសុបិន ថាខ្ញុំអាចធ្វើបានទេពីមុនមក។

សិក្ខាកាមវគ្គបណ្តុះបណ្តាលជំនាញថតវីដេអូជនជាតិលីបេរីយ៉ា

ទំព័រ​នេះ​ត្រូវ​បាន​​ធ្វើ​​បច្ចុប្បន្នភាព៖ ២៧ មិថុនា ២០១៨