បង្ការនិងគ្រប់គ្រងផលវិបាកពីជំងឺទឹកនោមផ្អែមយ

វិគី ព័ត៌មាន សុខភាព > ទីណាគ្មានវេជ្ជបណ្ឌិត ថ្មី > ជំងឺទឹកនោមផ្អែម > បង្ការនិងគ្រប់គ្រងផលវិបាកពីជំងឺទឹកនោមផ្អែម

ក្នុង​ជំពូក​នេះ

 

ក្នុង​ជំពូក​នេះ

ថែទាំប្រអប់ជើងរបស់អ្នក

ការថែទាំប្រអប់ជើងគឺជាកត្តាចាំបាច់បំផុតមួយសម្រាប់អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម។ ការខូចញាណដែលបង្កឡើងដោយជំងឺទឹកនោមផ្អែម អាចបណ្តាលឲ្យបាត់បង់អារម្មណ៍ដឹង(ស្ពឹក) នៅក្នុងប្រអប់ជើង, ធ្វើឲ្យពិបាកនឹងដឹងថាមានរបួសកើតឡើង។ ជំងឺទឹកនោមផ្អែមក៏ធ្វើឲ្យរបួសពិបាកនឹងជាសះស្បើយផងដែរ ដែលងាយក្លាយទៅជាការបង្ករោគ។ មេរោគផ្សិតនៅលើប្រអប់ជើង (មើល បញ្ហាស្បែក, កំពុងផលិត) ក៏អាចបណ្តាលទៅជាការបង្ករោគផងដែរ។

ប្រសិនបើមិនព្យាបាលទេ ការបង្ករោគនៅប្រអប់ជើងអាចរាលដាលលើជើងទាំងមូល។ មេរោគនៅលើជើង អាចមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរដែលតម្រូវឲ្យកាត់ផ្នែកណាមួយចោល។ ប៉ុន្តែការថែទាំប្រអប់ជើង និងការគ្រប់គ្រងកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាម អាចបង្ការការកាត់អវយវៈបាន។

ពិនិត្យប្រអប់ជើងរបស់អ្នករៀងរាល់ថ្ងៃ

បើគ្មានអារម្មណ៍ដឹងនោះទេ យើងពិបាកនឹងចាប់អារម្មណ៍ថាមានរបួសកើតឡើងណាស់។ ដូច្នេះប្រសិនបើអ្នកសម្គាល់ឃើញថាផ្នែកខ្លះនៃប្រអប់ជើងរបស់អ្នក ក្លាយជាស្ពឹក, ចូរពិនិត្យមើលវារៀងរាល់ថ្ងៃដោយការមើលនិងស្ទាប។ បើអ្នកមិនអាចធ្វើដោយខ្លួនឯងទេ ចូររកនរណាម្នាក់ឲ្យជួយ។ អ្នកខ្លះប្រើកញ្ចក់ដើម្បីឆ្លុះមើលផ្នែកខាងក្រោមនៃប្រអប់ជើងរបស់ខ្លួន។ ពិនិត្យរកមើលពងបែក ស្នាមក្រហម ដាច់ ឬរលាត់នានា។ ស្ទាបរកកន្លែងក្តៅឧណ្ហៗ ឬកន្លែងហើម ដែលវាអាចជាសញ្ញាដំបូងនៃការបង្ករោគ។ ត្រូវពិនិត្យមើលនៅចន្លោះម្រាមជើងផងដែរ។

ស្វែងរកជំនួយវេជ្ជសាស្ត្រចំពោះរបួសដែលមិនសះ ឬកន្លែងដែលនៅតែមានស្នាមក្រហម ក្តៅឧណ្ហៗ ឬហើម។ ជាការសំខាន់គឺត្រូវព្យាបាលរបួសនៅពេលវាកើតដំបូងៗដើម្បីចៀសវាងផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរ។

ការថែទាំរបួសប្រអប់ជើង

រក្សាភាពស្អាតនិងស្ងួតនៅត្រង់មុខរបួស។ ព្យាយាមកុំប្រើប្រអប់ជើងដែលមានរបួស។ ប្រើឈើច្រត់នៅពេលដើរ ដើម្បីបន្ថយសម្ពាធទៅលើរបួស។

ដំបៅ

ដំបៅក្លាយ

សម្អាតដំបៅដោយទឹកស្អាតឬអង់ទីសិបទិក។ កាត់ជាលិកាងាប់ៗចោល។ (ជាលិកាងាប់មានភាពត្រជាក់នៅពេលប៉ះ និងមានពណ៌ក្រម៉ៅ) ។ ការត្រាំជើងក្នុងទឹកក្តៅឧណ្ហៗ អាចជួយជម្រុះជាលិកាងាប់ចេញ។ លាបថ្នាំអង់ទីប៊ីយោទិក រួចរុំដំបៅដោយបង់ឬក្រណាត់ទន់ស្អាត។ ដាក់ទ្រនាប់ពីលើវា។

សង្កេតមើលសញ្ញានៃការបង្ករោគ ដូចជាហើម រឹង ក្តៅ ឬខ្សែក្រហមៗចេញពីដំបៅ។ ព្យាបាលការបង្ករោគដោយប្រើអង់ទីសិបទិក ដូចជា tetracycline, doxycycline, penicillin, ឬ metronidazole (កំពុងផលិត) ។

ប្រសិនបើដំបៅមិនសះដោយការថែទាំខ្លួនឯងនិងការសម្រាកទេ ចូររកជំនួយពីគ្រូពេទ្យ។

ត្រឹមត្រូវ

មិនត្រឹមត្រូវ

បង្ការរបួសប្រអប់ជើង

ចូរពាក់ស្បែកជើង សូម្បីតែនៅក្នុងផ្ទះក៏ដោយ។ អ្នកអាចនឹងជាន់លើរបស់មុតស្រួច ហើយមិនដឹងឈឺ។

លាងសម្អាតជើងរៀងរាល់ថ្ងៃ រួចជូតសម្ងួត។ ត្រូវជូតសម្ងួតនៅចន្លោះម្រាមជើងគ្រប់ពេល។

មុននឹងពាក់ស្បែកជើង ត្រូវពិនិត្យផ្នែកខាងក្នុងរបស់វាជានិច្ច ដើម្បីរកមើលក្រែងមានវត្ថុមុតស្រួចឬរឹងផ្សេង។ គួរដាក់ទ្រនាប់ឬកាត់ចោលចំពោះផ្នែកដែលរឹង។

ក្រចកជើង

ក្រចកជើងដែលដុះចូលក្នុង អាចចាក់ទម្លុះស្បែក រួចបណ្តាលឲ្យមានការបង្ករោគ។ បើក្រចកជើងកំពុងដុះចូលក្នុង ចូរទ្រាប់សំឡីសើមមួយដុំនៅពីក្រោមគែមនៃក្រចកនោះដើម្បីជួយលើកវាឡើង។ កាត់តម្រឹមក្រចកជើងឲ្យត្រង់ស្មើដោយប្រយ័ត្នមិនឲ្យរបួសដល់ម្រាមជើង ឬប្រើប្រដាប់ខាត់តម្រឹមកុំឲ្យវាវែងពេក។ ការកាត់ក្រចកជើងឲ្យត្រង់ស្មើ ជាជាងកាត់រាងកោង អាចជួយបញ្ជៀសការដុះក្រចកចូលក្នុង។

ការបរិភោគល្អដើម្បីគ្រប់គ្រងជំងឺទឹកនោមផ្អែម ក៏នឹងជួយបង្ការជំងឺលើសឈាមផងដែរ។ ការហូបអំបិលតិច ជួយរក្សាសម្ពាធឈាមឲ្យស្ថិតក្នុងកម្រិតល្អ។

ពិនិត្យសម្ពាធឈាម

មនុស្សគ្រប់គ្នាដែលមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម គួរតែពិនិត្យរកមើលជំងឺលើសឈាម ហើយអ្នកដែលមានជំងឺលើសឈាម ក៏គួរតែពិនិត្យរកមើលជំងឺទឹកនោមផ្អែមដែរ។ ដូចជំងឺទឹកនោមផ្អែមដែរ ជំងឺលើសឈាមបង្កការបំផ្លាញដល់បេះដូង សរសៃឈាម ក្រលៀន និងផ្នែកផ្សេងៗនៃរាងកាយ។ ដូច្នេះប្រសិនបើអ្នកមានទាំងជំងឺទឹកនោមផ្អែមនិងជំងឺលើសឈាមនោះឱកាសនៃការកើតជំងឺបេះដូង ដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល ជំងឺក្រលៀន ឬបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរផ្សេងទៀត គឺមានកាន់តែខ្ពស់ជាងការមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមឬជំងឺលើសឈាមតែមួយមុខ។ សម្ពាធឈាមធម្មតាគឺស្ថិតនៅទាបជាង ១៤០/៩០ mmHg (មើលជំងឺបេះដូង, កំពុងផលិត) ។ បើសម្ពាធឈាមមានកម្រិតខ្ពស់ ចូរព្យាយាមបន្ថយវាតាមរយៈការបង្កើនសកម្មភាពរាងកាយ បន្ថយស្ត្រេស និងហូបអាហារសុខភាព។ ការផ្លាស់ប្តូរដូចគ្នាទាំងនេះ ជួយដល់ទាំងជំងឺទឹកនោមផ្អែមនិងជំងឺលើសឈាម។ ពពួកថ្នាំ ACE Inhibitors បន្ថយសម្ពាធឈាម និងអាចការពារពីការខូចក្រលៀន។ ក្រុមថ្នាំមួយទៀតដែលហៅថាពពួក statins អាចជួយបន្ថយបរិមាណកូឡេស្តេរូលនៅក្នុងឈាម ដើម្បីកាត់បន្ថយការប្រឈមនឹងបញ្ហាបេះដូងឬដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល។ សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែមអំពីថ្នាំពេទ្យដែលបន្ថយសម្ពាធឈាម និងថ្នាំកូលេស្តេរូលសូមមើលផ្នែក ជំងឺបេះដូង (កំពុងផលិត) ។

ឈប់ជក់បារី

អ្នកដែលជក់បារី មានជំងឺទឹកនោមផ្អែមច្រើនជាងអ្នកមិនជក់ ហើយអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមដែលជក់បារី មានបញ្ហាសុខភាពធ្ងន់ធ្ងរជាងអ្នកមិនជក់។ ការជក់បារីបំផ្លាញផ្នែកផ្សេងៗនៃរាងកាយ លើសពីសួតទៅទៀត។ វាធ្វើឲ្យស្ទះដល់លំហូរឈាម និងបង្កើនសម្ពាធឈាម។ ការជក់បារីមានគ្រោះថ្នាក់ជាខ្លាំងចំពោះអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម ហើយការឈប់ជក់បារីរឹតតែមានសារសំខាន់ជាងការបន្ថយជាតិស្ករក្នុងឈាមទៅទៀត។ មើលផ្នែក ថ្នាំញៀន ជាតិអាល់កុល និងថ្នាំជក់ (កំពុងផលិត) អំពីជំនួយក្នុងការផ្តាច់បារី។

គំហើញ

នៅពេលកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមឡើងខ្ពស់ពេក ជំងឺទឹកនោមផ្អែមអាចបណ្តាលឲ្យស្រវ៉ាំងភ្នែក។ ជាធម្មតាភ្នែកនឹងមើលឃើញច្បាស់ឡើងវិញនៅពេលជាតិស្ករចុះមកកម្រិតធម្មតា។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ជំងឺទឹកនោមផ្អែមក៏អាចបណ្តាលឲ្យសរសៃឈាមនៅក្នុងភ្នែកខូចជាអចិន្ត្រៃយ៍ផងដែរ ដែលនាំឲ្យបាត់បង់គំហើញបន្តិចម្តងៗ ឬងងឹតភ្នែក។ អ្នកដែលមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមគួរពិនិត្យភ្នែកមួយឆ្នាំម្តង ឬញឹកញាប់ជាងនេះបើគាត់មានការខូចខាតភ្នែកខ្លះរួចទៅហើយ។ ប្រសិនបើរកឃើញការខូចខាតសរសៃឈាមក្នុងភ្នែកពីដំបូងៗ នោះអ្នកជំនាញផ្នែកភ្នែកអាចព្យាបាលដើម្បីបង្ការភាពងងឹតភ្នែក។

ការថែទាំមាត់ធ្មេញ

ជំងឺទឹកនោមផ្អែមធ្វើឲ្យជំងឺអញ្ចាញធ្មេញកាន់តែអាក្រក់ ហើយត្រឡប់មកវិញវាធ្វើឲ្យជំងឺទឹកនោមផ្អែមកាន់តែអាក្រក់ដែរ។ អ្នកដែលមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមគួរដុសធ្មេញយ៉ាងតិច២ដងក្នុងមួយថ្ងៃដោយប្រើច្រាសនិងថ្នាំដុសធ្មេញមានជាតិហ្វ្លរ៉ាយដ៍ ឬឈើទំពារ(ឈើស្ពៅជាដើម) ។ បើមានឈើចាក់ធ្មេញ ឬខ្សែទាក់ ចូរប្រើវាដើម្បីសម្អាតនៅចន្លោះធ្មេញ។ សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែមអំពីជំងឺអញ្ចាញធ្មេញ សូមមើលជំពូកធ្មេញ អញ្ចាញធ្មេញ និងមាត់ (កំពុងផលិត) ។

អ្នកដែលមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម នឹងទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីការទៅជួបជាមួយគ្រូពេទ្យធ្មេញ។ ត្រូវប្រាប់គ្រូពេទ្យឲ្យដឹងបើអ្នកមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម។

ថ្នាំបង្ការ

អ្នកដែលមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមគួរទទួលថ្នាំបង្ការជាប្រចាំដើម្បីបង្ការជំងឺផ្សេងៗដូចជាជំងឺផ្តាសាយនិងជំងឺរលាកសួតជាដើម ព្រោះវាអាចនឹងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរប្រសិនបើមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម។

ទំព័រ​នេះ​ត្រូវ​បាន​​ធ្វើ​​បច្ចុប្បន្នភាព៖ ៣០ មករា ២០១៨