សារធាតុសរីរាង្គពុលអូសបន្លាយ

វិគី ព័ត៌មាន សុខភាព > សៀវភៅណែនាំសម្រាប់សហគមន៍ស្តីអំពីសុខភាពបរិស្ថាន > ១៦. គ្រោះថ្នាក់បណ្តាលមកពីសារធាតុគីមីពុល > សារធាតុសរីរាង្គពុលអូសបន្លាយ

នៅក្នុងជំពូកនេ:

• ១៦. គ្រោះថ្នាក់បណ្តាលមកពីសារធាតុគីមីពុល
• សារធាតុគីមីបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់យើងដោយរបៀបណា
• សារធាតុគីមីបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់កុមារដោយរបៀបណា
• បញ្ហាសុខភាពបន្តពូជ
• ជំងឺមហារីក
• បញ្ហាសួត
• បញ្ហាសរសៃប្រសាទ
• បញ្ហាស្បែក
• ការប្រតិកម្មនឹងសារធាតុគីមីច្រើនមុខ
• បន្ទុកសារធាតុគីមីក្នុងខ្លួនរបស់យើង
• លោហៈធ្ងន់
• សារធាតុសរីរាង្គពុលអូសបន្លាយ
• ការភាយកាំរស្មី
• ការព្យាបាលរបួសដោយសារធាតុពុល

សារធាតុគីមីមួយក្រុមដែលហៅថា POPs (សារធាតុសរីរាង្គពុលអូសបន្លាយ) បានក្លាយទៅជាកាន់តែមានគ្រោះថ្នាក់ ដោយសារសារធាតុគីមីនីមួយៗឆ្លងកាត់តាមខ្យល់ឬទឹកដើម្បីទៅកកកុញក្នុងសត្វ ត្រី និងមនុស្ស។ អូសបន្លាយ មានន័យថាវាស្ថិតនៅក្នុងបរិស្ថាននិងក្នុងរាងកាយយើងក្នុងរយៈពេលយូរយារ។ សារធាតុសរីរាង្គ មានន័យថា វាអាចចូលទៅក្នុងនិងប៉ះពាល់ដល់វត្ថុមានជីវិតទាំងអស់។ ពុល មានន័យថាវាគ្រោះថ្នាក់សម្រាប់បរិស្ថាន។

POPsញឹកញាប់បំផុតគឺ ឌីអុកស៊ីន (ជាកាកសំណល់សារធាតុគីមីដែលបានមកពីការផលិតនិងការដុតរំលាយ), PCBs (ជាសារធាតុគីមីរាវប្រើប្រាស់នៅក្នុងវិស័យអេឡិចត្រូនិកនិងផលិតផលប្រើប្រាស់ក្នុងផ្ទះមួយចំនួន), និងថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិតជាច្រើនប្រភេទ(រួមទាំង ដេដេតេ)។

ប៉ុន្តែយើងមិនបានប្រើប្រាស់សារធាតុគីមីសោះ!

សារធាតុគីមីធ្វើដំណើរតាមទឹក និងខ្យល់ ក្នុងរុក្ខជាតិនិងសត្វដែលយើងញ៉ាំ។ យើងមានសារធាតុពុលក្នុងខ្លួន ដែលយើងមិនធ្លាប់ឮពីមុនមក។

POPs ឆ្លងកាត់តាមខ្យល់ ទឹក និងដី។ វាប្រមូលផ្តុំនៅក្នុងរាងកាយនៃវត្ថុមានជីវិត និងកកកុញនៅពេលវាឆ្លងកាត់តាមបណ្តាញអាហារ។ ដោយហេតុនេះហើយ POPsត្រូវបានរកឃើញនៅគ្រប់ទីកន្លែងក្នុងបរិស្ថានយើង សូម្បីតែនៅទីឆ្ងាយពីកន្លែងដែលផលិតវា។

ឌីអុកស៊ីន គឺជាសារធាតុគីមីពុលបំផុតមួយរបស់POPs។ ឌីអុកស៊ីនភាគច្រើនត្រូវបានភាយចេញនៅពេលមានការដុតជ័រPVC ក្រដាសដែលមានសារធាតុធ្វើឲ្យស ធ្យូងថ្ម ប្រេងម៉ាស៊ូត និងវត្ថុផ្សេងទៀតដែលមានសារធាតុគីមីក្លរីន។ ឌីអុកស៊ីននេះក៏ត្រូវបានភាយចេញពីការរំលាយលោហៈ ការផលិតស៊ីម៉ង់ត៍ ការផលិតក្រដាស និងថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិត។ ឌីអុកស៊ីនដែលបានភាយចូលទៅក្នុងខ្យល់និងទឹក មិនយូរមិនឆាប់ វានឹងចូលក្នុងអាហារនិងទឹកផឹក។ ឌីអុកស៊ីនបណ្តាលឲ្យមានមហារីក។

ជ័រPVC ត្រូវបានប្រើប្រាស់ញឹកញាប់ក្នុងការផលិតបំពង់ទុយោសម្រាប់ប្រព័ន្ធទឹក។ PVC ក៏ត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅក្នុងដបទឹកដោះគោ ប្រដាប់លេង ប្រអប់ដាក់អាហារ និងផលិតផលប្រចាំថ្ងៃផ្សេងៗទៀត។ នៅពេលដែលជ័រPVC ចាស់ និងខូចខាត វាអាចភាយចេញនូវសារធាតុគីមីពុល បង្កឲ្យមានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ។ នៅពេលដុត ជ័រPVCភាយបញ្ចេញនូវ POPs ឌីអុកស៊ីន និងហ្វុយរ៉ាន។

ការផ្លាស់ប្តូរសារធាតុគីមី ពុលមួយដោយសារធាតុពុលមួយទៀតគឺវាមិនមែនជាដំណោះស្រាយបញ្ហាទេ

PCBs (Poly chlorinated biphenyls) គឺជាប្រភេទមួយទៀតនៃPOPs ដែលធ្លាប់បានប្រើប្រាស់នៅក្នុងឧបករណ៍អគ្គីសនី ដូចជាប្រដាប់ទប់ភ្លើង(transformer) និងកុងតាក់ និងក្នុងផលិតផល ដូចជាក្រដាសផ្តិតគ្មានជាតិកាបូន និងថ្នាំពណ៌។ ដោយហេតុថាគេបានដឹងថាវាពុលខ្លាំង សព្វថ្ងៃPCB ត្រូវ បានហាមឃាត់ជា អន្តរជាតិ ហើយត្រូវបានជំនួសដោយសារធាតុគីមីម្យ៉ាងទៀតហៅថា PBDEs ។ ប៉ុន្តែ PBDEs ក៏ស្ថិតនៅក្នុងខ្លួនរបស់យើងរយៈពេលយូរដែរ ហើយក៏បណ្តាលឲ្យមានបញ្ហាសុខភាពធ្ងន់ធ្ងរទៅលើខួរក្បាល និងប្រព័ន្ធប្រសាទផងដែរ។

យើងអាចចាប់ផ្តើមដោយការបញ្ឈប់វត្ថុទាំងឡាយណាដែលយើងដឹងថាអាក្រក់ ដូចជា ឌីអុកស៊ីន និង PCB។

បញ្ហាសុខភាពបណ្តាលមកពីPOP

ទោះបីមានការប៉ះពាល់POPតិចតួចក៏ដោយ ក៏អាចបង្កឲ្យមានបញ្ហាជាច្រើន ដូចជាភាពគ្មានកូន និងពិការភាពពីកំណើត។ ប្រភេទPOPខ្លះ ធ្វើឲ្យរាងកាយងាយនឹងប្រតិកម្មទៅនឹងសារធាតុគីមីឯទៀតផងដែរ។

ការការពារសហគមន៍របស់អ្នកពីសារធាតុPOP

POPs គឺជាផ្នែកមួយនៃផលិតផលជាច្រើនដែលប្រើប្រាស់រាល់ថ្ងៃ។ មធ្យោបាយតែមួយគត់ដើម្បីបង្ការគ្រោះថ្នាក់បណ្តាលមកពីPOPs គឺបញ្ឈប់ការទិញ បញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ និងបញ្ឈប់ការផលិតវា។

• ជៀសវាងការទិញផលិតផលដែលផលិតពីPVC។ PVCជាផលិតផលដែលញឹកញាប់មានក្លិន ខ្លាំងនៅពេលប្រើប្រាស់លើកដំបូង ឬពេលត្រូវកម្តៅថ្ងៃ និងជាញឹកញាប់ត្រូវបានសម្គាល់ដោយសញ្ញាលេខ “៣” ឬអក្សរ “V” នៅបាតរបស់ផលិតផល។ ប្រសិនបើអ្នកត្រូវតែទិញប្លាស្ទិក គួរទិញប្លាស្ទិកដែលមានសញ្ញាលេខ២, ៤, ៥ និង ១ ដែលមានសុវត្ថិភាពជាងគេ។

• កុំប្រើប្រាស់ថង់ប្លាស្ទិក និងផលិតផលក្រដាសដែលប្រើតែ១លើក(ជាញឹកញាប់ត្រូវបានធ្វើឲ្យមានពណ៌ស)។ ជំនួសវិញដោយប្រើប្រាស់ថង់ក្រណាត់ និងចាននិងពែងដែលប្រើឡើងវិញបាន។
• ជៀសវាងការដុតសំរាម ជាពិសេសំរាមប្លាស្ទិក។
• ដាំដំណាំនិងទិញអាហារដោយមិនបាញ់ថ្នាំគីមីសម្លាប់សត្វល្អិត។ គាំទ្រកសិករដែលប្រើប្រាស់មធ្យោបាយកសិកម្មដែលមានស្ថេរភាព។
• ស្នើសុំបុគ្គលិកសុខាភិបាលបើគេអាចទិញនិងប្រើប្រាស់ផលិតផលដែលមិនធ្វើអំពីជ័រPVC។
• គាំទ្រច្បាប់ដែលហាមឃាត់ការដុតកាកសំណល់។
• ចូលរួមយុទ្ធនាការលុបបំបាត់POPចោលទាំងស្រុង។